x-men, stan lee (stanley martin lieber) ve jack kirby (jacob kurtzberg) tarafından yaratılmış marvel comics'in süper kahraman temalı çizgi roman kurgularından, çizgi roman serilerinden birisidir. 1990'lı yıllarda çizgi filme, 21. yüzyıl itibarıyla da sinemaya uyarlanmıştır.

kurgunun ana temasında, insanoğlunun evrimsel süreci, gen farklılıkları sebebiyle geçirilen başkalaşımlar konu edilmektedir. bünyesinde mutant geni taşıyan insanların, mutant geninin baskın gelmesi sonucu ergenlik dönemleri itibarıyla sahip olmaya başladıkları sıradışı özellikleri, olağanüstü güçleri vardır.

x-men ise, profesör xavier öncülüğünde kurulmuş bir mutant birliğinin adıdır. mutant insanların, mutant olmayanlarla birlikte uyum içinde yaşayabilecekleri bir gelecek inşa etmek, sahip oldukları farklılıklar sebebiyle adaptasyon sorunu yaşayan mutant insanların dezavantajlı durumlarını ortadan kaldırmak ve onların topluma entegre ve faydalı bireyler olarak yetişmelerini sağlamak amacındadırlar. seride, insanlar ve mutant insanlar arasındaki savaşta x-insanların verdiği mücadele anlatılmaktadır.

x-men ve sürrealizm ilişkisi:

x-men serisi, hayâlî bir kurgu olması bakımından sürrealist bir perspektif taşır. çok bahsedilmese de, özellikle sinema serisinin bizlere sunduğu kurgu içerisinde ikinci dünya savaşının ideolojik atmosferi ve izleri vardır. eric lansherr, nam-ı diğer magneto, kurguda nasyonal sosyalizmin (nazizm) temsilcisidir. magneto'ya göre, insanlığın geleceği evrim-ötesi mutant insanlardır. bu ülküsü doğrultusunda magneto, çevresine topladığı diğer mutantlarla birlikte mutant olmayan insanları tümden itlaf etmeye yönelik faaliyetlerde bulunur. aynı şekilde, kurguda zaman zaman mutant insanlara soykırım uygulamaya çalışan insanlar da karşımıza çıkar. charles xavier, nam-ı diğer profesör x ise, insanların ve mutant insanların birlikte yaşayabileceği görüşünü savunan, önderi olduğu x-men topluluğuyla birlikte magneto'nun ve onun gibi düşünenlerin karşısında duran bir güçtür.

yine, ikinci dünya savaşı sonrası göçlerle oluşan çok kültürlü ülke yapılarının yaşadığı sorunlar, birbiriyle bütünleşmede ve tek millet olmada güçlük çeken toplumlar, kurgunun altyapısını oluşturan bir temel unsurdur.

x-men sinema serisi üzerine:

21. yy itibarıyla hollywood menşeli olarak sinemaya uyarlanmış kurgunun ilk dört sinema filminde, olayların merkezinde james logan, nam-ı diğer wolverine ana karakteri vardır. ilk dört sinema filminden sonra, wolverine ayrı bir sinema serisi olarak çekilmeye başlanmıştır. daha sonra x-men'in sinema kurgusu, charles xavier, eric lansherr ve raven darkhölme (nam-ı diğer mystique) etrafında işlenmeye başlanır. olay örgüsü geçmiş, günümüz ve gelecek arasında gidiş ve gelişler yapılarak birbiriyle etkileşimli bir zaman çizgisi üzerinden işlenir. hikâyede daima hem mutantlar arasından, hem de insanlar arasından daha üstün tür olduklarını iddia edip diğer türe karşı ırkçılık, ayrımcılık faaliyetlerine girişen topluluklara karşı verilen bir mücadele vardır.

bence x-men, marvel comics'in en iyi eseridir. kurgusu ne çok fantastiktir, ne de gerçekçiliğe çok yakındır. muazzamdır.