-
Tanımlamak gerekirse; psikolojik olarak sigaranın yerini doldurmayı amaçlayan sigaramsı oluşum demek yanlış olmaz. bundan sonrası sigara içmeyenler için anlam taşımıyor olabilir. "spoiler" uyarısı koymayı uygun buldum.
!---- spoiler ----!
çok yakın zamanda ofiste bir arkadaşımın elinde, pardon ağzında gördüğüm zaman dikkatimi celbetti. Gerçi arkadaşım e-sigarayı resmen emziğe çevirmişti; fakat kendisi konumuz için iyi bir örnek olmayabilir. Ya da çok güzel bir örnek olacak. Dur bakalım:
internet ortamında yaptığım incelemeler sonucunda e-sigara ile ilgili çelişik bilgilere ulaştım. Birkaç kullanıcıya ulaşıp canlı görüşler aldım. Doktorumu arayıp uzman görüşü edindim. Burada da henüz kullanmaya başlamadığım e-sigara hakkında edindiğim bilgileri paylaşmak istedim. Umarım kullanmaya başladıktan sonra da deneyimlerimi yazmaya fırsat olur.
her şeyden önce sigaranın her türlüsünün zararlı olduğunu kabul etmek gerek. şu anda paylaşacağım bilgiler halihazırda sigara tüketen ve bırakma eğiliminde olan ya da bırakmaya meyil edebilecek olanlar için bir paylaşımdır. sigara ile tanışmamışlar için özendirici olmasını istemem. çünkü şurası kesindir ki e-sigara bir tür hobi gibi. sigara içmekten daha çok o ritüelin içine girmek gibi bir şey. mümkün olduğunca konuyu dağıtmamaya çalışıyorum. devam edelim.
dünyada e-sigara kullanımı 2005'li yıllara dayanıyor. bizdeki geçmişi ise henüz çok yeni. özellikle amerika'da çok yaygın şekilde kullanılıyor. dünyanın en başarılı e-sigaralarının ise avrupa'da hatta ingiltere'de üretildiği iddia ediliyor. peki, aslında nasıl çalışıyor bu meret? cihazın içinde "atomizer" adı verilen bir yapı var. buna motor da diyebiliriz. bunun yanında bir de kartuş var ki bu kartuş bir tür sıvı ile dolduruluyor. bu sıvıya da "likit" adı verilmiş ki kanımca orijinal adı "liquid"den geliyor. atomizer abimiz bu likitin ısınmasını sağlıyor ve ortaya soğuk buhar çıkarıyorlar. atomizeri aktif hale getirmek için de havayı içerden üflemek gerekiyor. İşte burada da kullanıcı devreye giriyor ve içine çekiyor. biraz zorlarsak hatta hiç zorlamadan da bizdeki nargileye benziyor diyebiliriz. piyasada adı geçen aparatların neredeyse bin çeşidi var. likitlerin ise aromalarına göre çeşitleri değişiyor. kurabiye aromalıdan mangolusuna kadar geniş bir yelpaze var. cihazın ayda bir atomizer ve belli aralıklarla da likit bakımı yapılıyor. tüm bunlar 50 - 250 TL aralığında gerçekleşiyor. ekonomik anlamda yoğun sigara tüketicileri için bu rakamlar daha büyük anlamlar taşıyor olabilir.
şimdi de e-sigaranın tıbbi açıdan nasıl değerlendirildiğini inceleyelim:
dünya sağlıkçıları e-sigara konusunda resmen ikiye bölünmüş durumdalar. e-sigaranın en az sigara kadar zararlı olduğunu düşünen kesimin savunması şu sekilde:
1 - e-sigara likitinin temelinde "propilen glikol" (PG) ve "bitkisel gliserin" (VG) vardır ve bu baz üzerine nikotin ve organik tatlandırıcılar eklenerek istenilen nikotin seviyesinde, istenilen aromada e-sigara likiti üretilir. propilen glikol denilen meret aslında şeker içeriyor. dolayısıyla ciğerlere şeker karışımı "inhale" ediliyor; yani gönderiliyor. zatürreye sebeb olma ihtimali var. bu iyi bir şey değil.
2 - sigara tüketiminin sınırları organik olarak çizilebilinir. yani üst üste belli sayıda sigara tüketebilirsiniz. vücudunuzun ihtiyacı olan nikotinden fazlasını alamazsınız. vücut tepki verir. fakat e-sigara bir süre sonra elinizden düşürmediğiniz bir oyuncak haline gelecek ve uzun vadede aslında sigaradan aldığınız nikotinden fazlasını alacaksınız.
3 - kullanım rahatlığı yüzünden sigaranın bağımlılığına yakın bir bağımlılık yaşanacaktır.
şimdi de e-sigara taraftarlarını dinleyelim.
(yalnız tekrar etmek gerekirse; kimsenin sigarayı hatta e-sigarayı desteklediği felan yok. sadece kötünün iyisini bulma arayışı içinde olduğumuzu tekrar söylemek gerek. önünde sonunda bu meret terk edilecektir ve bu da o aşamalardan biridir.)
1 - evet, "propilen glikol" bir tür şekerdir; fakat bunun "inhale" edilmesinden doğan herhangi bir vaka kayıt edilmemiştir. e-sigaranın vücuda vermiş olduğu olası hasarları test etmek için gerekli kuluçka dönemi tamamlanmamıştır. şu andaki tüm veriler farazidir.
2 - doğru, bir süre sonra elinizden düşürmediğiniz bir oyuncak haline gelecektir e-sigara. fakat zamanla ayarlanarak azaltılan nikotin seviyesi sayesinde aslında uzun vadede bir sigaradan alınan nikotine bile denk gelmeyecek miktarlarda nikotin tüketilecektir. eser miktarda nikotin ile en son olarak sıfır nikotinli likitlere geçilebilir. bu sayede vücut artık nikotini tamamen unutmuş olacaktır.
3 - bağımlılık konusunun tamamen nikotin endeksli olduğunu varsayarsak (bakınız madde 2).
Anlaşılan odur ki; e-sigara ile ilgili tıbbi olarak kimse zararsız olduğunu savunmamaktadır; fakat sigara ile karşılaştırıldığında gözle görülür bir fark olduğu da aşikardır. benim özellikle "inhale" edilen yani ciğere çekilen likitin ciğere verebileceği olası zararları konusunda ise şu video biraz da olsa içime su serpti diyebilirim. gerçi bunun da bir tür "setup" olup olmadığını bilemiyorum. yoksa...?!
şimdilik bu konudaki araştırmalarım bu kadar. yakın zamanda kullanmaya başlayacağım e-sigara ile ilgili canlı deneyimlerimi de paylaşmak isterim.
!---- spoiler ----!
edit 1 direnişin ilk günleri
edit 2 değişiklikler oluyor
edit 3 nikotin eksikliği hissediliyor
edit 4 e-sig'e alıştım
edit 5 farkındalık başlamış
edit 6 "eşik" nedir, ne değildir?
edit 7 e-sig ortamlarına dalış
edit 8 nikotin krizleri bitecek mi?
edit 9 krizlerde son durum
edit 10 yılın neredeyse yarısı geride kaldı
edit 11 "flavour chaser" da ne ola ki?
edit 12 sıkça sorulan sorular ve cevaplarım
edit 13 daha sıkça sorulan sorular ve daha çok cevaplarım
edit 14 sigarasız bir yılı doldurdum
edit 15 iki buçuk yıl olmuş!