doğu anadolu bölgesi'nin yukarı murat bölümünde yer alan 04 plaka kodlu ildir. ağrı ili, dağları, yaylaları ve ovalarıyla türkiye'nin en yüksek yörelerinden biridir. adını da türkiye'nin en yüksek noktası olan ağrı dağı'ndan almıştır. aynı zamanda, doğu anadolu'da egemen olan karasal iklimin en sert geçtiği yerlerden biridir. ağrı'da kış mevsimi uzun sürer ve çetin geçer. yoğun kar yağışı olur. yağan kar yılın dört ayı boyunca yerden kalkmadığı için, köylerden kentlere ulaşım ancak kızaklarla yapılabilir.

il topraklarının yarıya yakını dağlık alanlardan meydana gelir. ilin kuzey sınırı boyunca uzanan aras dağları, doruklarından birçoğunun yüksekliği üç bin metreyi aşan bir sıradağdır. bu dorukların en önemlileri ağrı dağı, perili dağ, aşağı dağ ve köse dağı'dır. sıradağların doğu ucunda yükselen ağrı dağı kütlesi, küçük ve büyük ağrı olarak adlandırılan iki volkanik koniden oluşur. (bkz: ağrı dağı) ilin güney sınırı boyunca uzanan aladağlar ile tendürek dağı diğer önemli yükseltilerdir. tendürek dağı da ağrı dağı gibi sönmüş bir yanardağdır, ama zaman zaman ana kraterinden ve yamaçlarındaki çukurlardan su buharı ve gazların çıktığı görülür.

ilin bitki örtüsü, yayla bozkırlarının hemen hemen tüm özelliklerini taşır. il topraklarının üçte ikilik bölümünü kaplayan ve yıl boyunca yeşilliğini koruyan geniş yayla otlakları, ilin özellikle güney kesiminde yer alır ve hayvancılık bakımından ağrı'yı türkiye'nin öncü yörelerinden birisi yapar. türkiye'nin dışarıya sattığı canlı hayvanların önemli bir bölümü ağrı'dan temin edilir.

eskiden anadolu'nun birçok yöresi gibi ormanlarla kaplı olan ağrı ili, günümüzde otlaklarının bolluğuna karşın orman varlığı açısından yoksuldur. ilde tarıma elverişli alanlar da kısıtlıdır. ovalardaki otlakların yer yer tarlaya dönüştürülmesi ve orman varlığının yok olması erezyona sebebiyet vermiştir.

merkez ilçe ağrı dışında, diyadin, doğubeyazıt, eleşkirt, hamur, patnos, tatlıçay ve tutak, ağrı ilinin diğer ilçeleridir. ağrı'nın bugünkü il merkezi, geçmişte aras dağları'nın eteklerinde, murat nehri ve kollarının aktığı bir vadi üzerine kurulmuştur. eskiden "karaköse" adıyla anılan bu kent, cumhuriyet dönemi başlarında beyazıt iline bağlı bir ilçe merkezi durumunda idi. 1927 yılında karaköse ilçesi il merkezi yapıldı. eski il merkezi beyazıt da "doğubeyazıt" adıyla ilçe yapılarak karaköse'ye bağlandı. 1938 yılında ilin ve il merkezinin ismi ağrı olarak değiştirildi. (bkz: doğubeyazıt)


ilin biraz da kültüründen bahsedelim:

ekseriyetle hayvancılıkla uğraşan ağrılılar, hayvanlarını otlatmak için yaz aylarında yaylalara çıkarlar. bazı yaylalarda yurtluk denen evlerde oturur, bazı yaylalarda ise kır çadırlarında barınırlar. yayla mevsiminde üretilen hayvansal ürenlerin satışı için ağrı'nın merkezinde geleneksel olarak panayır kurulur. yöre giyiminde kafkasya folkloru özellikleri görülür. tiftikten örülen çorap, eldiven, başlık gibi kışlıklar, doğal kökboyalarıyla boyanmış yün halılar, çadır bezi ve yer örtüsü olarak kullanılan keçi kılından dokumalar ağrı'da yapılan yöresel el işleridir.

doğubeyazıt yakınlarında, kayalıklar üzerine inşa edilmiş ishak paşa sarayı, selçuklu döneminin mimarî özelliklerini yansıtan, kesme taşlardan yapılmış ve surlarla çevrilmiş bir saray, cami ve türbe kompleksi olan güzel bir tarihî yapıdır. doğubeyazıt kalesi, yeraltı kilisesi, diyadin kaplıcaları, meteor çukuru, ağrı dağı, tendürek dağı ve anzavurtepe ya da diğer ismiyle urartu tepesi, ilin diğer merak edilebilir yerleridir.