b film

düşük bütçeli ancak bir sanat gayesi taşımayan, tamamen ticari amaçlarla çekilen filmlere verilen isim. bu tip filmler genelde, daha önce yapılmış ve ticari başarı kazanmış filmlerin yeniden çevrimleri olur, böylece konuya aşina izleyici kitlesinin ilgisinin çekilmesi hedeflenir. ayrıca korku, cinsellik, aksiyon gibi merak uyandıran unsurlar da b filmlerinde sıklıkla yer bulur.

aslında b film tabiri, sesli sinemanın yaygınlaşmaya başladığı 1930'lu yılların abd'sine dayanıyor. büyük buhran'dan sonra, diğer bütün eğlence sektörlerinde olduğu gibi, sinema salonlarının ve stüdyoların yaşadığı büyük çöküş yeni gelir arayışlarını ve pazarlama stratejilerini de beraberinde getirdi. bunun bir sonucu olarak büyük stüdyolar, büyük bütçeli filmler için temin edilen yer, zaman, personel ve kostüm gibi kaynakları son raddesine kadar tüketmeye, artan iş gücü ve kaynakları yeni filmler çekmek için kullanmaya çalıştılar. misal olarak x bir film için bir makyözle 60 günlüğüne anlaşıldığını, ancak 48 günde x filminin çekimlerinin bittiğini düşünün. stüdyolar makyöze (ve tabii diğer personele, kostümlere, salonlara vs.) 12 boş gün için para ödemek yerine, o 12 güne başka prodüksiyonları, mesela y filmini sıkıştırmaya çalıştılar. söz konusu y filmi aceleyle, herhangi bir sanatsal kaygı duyulmadan (belki buna fırsat da olmadığından) ve son derece düşük ücretlere oynayacak oyuncularla çekildi. tabii bu işin stüdyo ayağı; sinema salonları ayağında ise salonlar, sinemaya asıl izleyiciyi çekecek olan x filmlerini, y filmleriyle bir araya getirip "iki film birden" gibi, tek biletle iki ya da daha fazla film seyretmeyi mümkün kılan kampanyalar yapmaya başladılar. böylece seyirci örneğin x filmine 5 dolar ödemek yerine, bir x, bir de y filmine 7 dolar ödeyerek iki film bileti almış oluyordu. bu sayede stüdyolar da boşa para ödemek şöyle dursun, kârlarına kâr katma şansı yakalıyorlardı. işte yukarıdaki örneklerdeki, bugün çoğunu klasik olarak kabul ettiğimiz x filmleri "a filmler", y filmleri ise "b filmler" olarak anılmıştır.

ancak b filmleri her dönem iki film birden mantığı düşünülerek çekilmemiştir. bu filmlerin tek sabit özelliği kısıtlı kaynaklarla ve maddi kazanç hedeflenerek çekilmiş olmalarıdır. başta da belirttiğim gibi, var olan hikayelerin ufak tefek nüanslarla yeniden uyarlamaları, kazanç potansiyeli yüksek olduğundan çok yaygındır. korku türünün yanı sıra, western ve bilimkurgu yapımları da, özel izleyici kitleleri nedeniyle sıklıkla tercih edilmiştir.

birkaç örnek verecek olursak: mesela tanıdık bir yapım, dünyayı kurtaran adam filmi, hollywood bilimkurgu yapımlarının düşük bütçeyle çekilen bir uyarlaması/taklidi olduğundan ve tamamen ticari amaç güttüğünden bu türe verilebilecek örneklerdendir. yine bizim sinemamızdan, metin erksan'ın orijinalinden^:the exorcist - william friedkin^ hemen bir yıl sonra 1974 yılında uyarladığı şeytan filmi, aynı şekilde bir b film olarak gösterilebilir. bunlar dışında edward d. wood jr. ve roger corman filmleri, pazar sabahları televizyonlarda yayınlanan adı sanı bilinmeyen, oyuncuları hiç tanınmayan kimi western yapımları, ilkinin ne ara çekildiğini bile bilmediğimiz "savaş sanatı 3" tandanslı aksiyon yapımları bu türdeki filmlere örnek oluşturabilir.

edit: "sanat gayesi taşımayan" şeklinde ötekileştirdikten sonra başlığı "sanat" kategorisinde açmak da biraz absürt oldu, kabul ediyorum.