Kimdir?
(d. 26 nisan 1711 – ö. 25 ağustos 1776). iskoç filozof, ekonomist ve tarihçi.
insan zihninde olup bitenleri newton'un deneysel yöntemini uygulayarak, yeni bir insan bilimi kurmayı ve geliştirmeyi öneren hume, tüm iyi niyetine ve yüksek amaçlarına rağmen, ingiliz empirizminin temel tezlerini koruduğu için son çözümlemede kuşkuculuğa düşmekten kurtulamamıştır. bizim yalnızca, kendi zihnimizde doğrudan ve aracısız olarak tecrübe ettiğimiz ideleri, duyum ve izlenimleri bilebileceğimizi, bilgide kendi zihnimizin ötesine geçemediğimizi ve bundan dolayı herhangi bir şeyin insan zihninden bağımsız olarak varolduğunu söyleyemeyeceğimizi belirten hume, insan zihnini bilgi bakımından analiz ettiği zaman, insan zihninin tüm içeriklerinin bize duyular ve deney tarafından sağlanan malzemeye indirgenebileceğini görmüştür, bu malzeme ise algılardan başka hiçbir şey değildir.
kısacası, david hume düşüncenin insanlıktaki en önemli şey olduğunu söyleyen bir insandır.
gilles deleuze'e göre, "hume için söz konusu olan zihin psikolojisini, zihnin duygulanımlarının psikolojisiyle ikame etmektir. zihin psikolojisi imkânsız, kurulamaz olandır, çünkü nesnesinde ne gerekli istikrarı ne de gerekli evrenselliği bulabilir; insanın gerçek bilimini yalnızca bir duygulanımlar psikolojisi kurabilir."
-
18. yy. britanyalı empirisistler furyasındaki iskoç filozof. metafizik öğretilerine ve özel olarak hristiyanlığa yaptığı saldırılarla 'büyük kafir' lakabını almıştır. ona göre tüm tanrı fikirleri, insanların olağanüstüne hayranlığı, güçlü olana yaltaklanma eğilimi ve kendini beğenmişliği sonucunda, kendindeki iyi, güçlü, bilge gibi idelerin usda sınırsızca genişletilip, birleştirilmesi ile tasarlanmıştır. çağdaşları arasındaki özel yerini belirleyen asıl başarısı, olgu durumları ya da gerçek varoluşa dair her türlü yargıların, alışılmışlıkdan çıkan inanç durumu olduğunu göstermesi ve böylece görüşlerinde akademik kuşkuculuğa yer açmasıdır. öyle ki büyük filozof immanuel kant bu durum için, ''beni dogmatik uykumdan uyandırmıştır'' diyerek hume'a hakkını teslim etmiştir. -
immanuel kant'ın aşırı derece tutarlı metafiziğini borçlu olduğu iskoç düşünürdür. kendi döneminden ziyade onu takip eden 200 senelik periyotta insanlık tarihine ne kadar derin bir iz bıraktığı görülebilir. hume, modern felsefeye isyan tohumlarını ekip terk-i diyar etmiştir. -
"geçmiş deneyimler gelecekte olacakların bir belirtisi değildir" temalı sözüyle beni her zaman temkinli olmaya alıştırmış filozof.
mutlu musun sevgili hume, bana bu gerçeği gösterip huzurumu bozduğun için? ne güzel alışkanlıklarım üzerinden devam eden bir hayatım vardı... -
"insanoğlu her zamanda ve her yerde o kadar aynıdır ki, tarih bize özetle bu konuda yeni veya tuhaf olan bir şey gösteremez. onun tarihin asıl yararı, çeşitli durum ve ortamdaki insanlar... göstererek insan doğasının sabit ve evrensel ilkelerini keşfetmektir."