1900 yılında horace ve john dodge kardeşler tarafından kurulmuş, 1928 yılında chrysler'in hakimiyetine girmiş, ve uzun yıllar chrysler'in plymouth ile desoto arasına yerleştirdiği segmentte orta sınıf arabalar üretmiş bir otomobil markası... idi... simdi fiat/fca elinde ne oldugu belli degil...

dodge marka arabalar, 1950lerden sonra marshall planı vs derken türkiye'ye yığınla giren amerikan arabaları arasında da yer almıştır. 1990lara dek taksi-dolmuş olarak kullanılan örneklerini de görmüş olabilirsiniz, ama bizim için dodge bambaşka bir şey ifade eder..

türkçesi ile, bize has hatıralarıyla, "doç" kamyonlardan bahsediyorum, evet.

bi kere bizdeki dodge'un amerikadaki kökenleri ile pek alakası yoktur. dodge'un marka olarak kamyonla alakası azdir hatta... hikayesi biraz karışık aslında...anlatmaya çalışayım:

Chrysler, 1960larda avrupaya açılıp ticari araç üretme işine girer... ingiltere'ye gidip commer adli bir kamyon firmasını satın alır, ve onların ürettiği perkins ve cummins motorlu kamyonları "dodge" olarak satmaya başlar. (sonra chrysler, avrupa'da zarar edince bu şirketin sahipliği peugeot'a geçer, bunlar "dodge-renault" olarak da satılır... hatta "barreiros" olarak da, chryslar'ın ispanya macerasının bir ürünü olarak)...

işte o günlerde chrysler türkiye'ye de gelir ve 1962 yılında çiftçiler holding ile ortaklaşa kurulan fabrika'da, motorları ve şasisi ingiltere'deki modellere dayanan kamyonları dodge, fargo ve desoto adları altında satmaya başlar... işte bizim için doç'un doğuşu bu şekildedir.

sonradan, 1978 yılında, chrysler çekilir ve şirket 100% türk sermayeli "askam" olarak ticari hayatina devam eder.

üretim sırasına göre;

- 63 dodge
- 406 dodge
- 407 dodge
- kew dodge (kew, ingiltere'de commer'lerin üretildiği şehrin ismidir aslında)
- a 600
- as 600 (efsane olan budur)
- as 700
- as 800
- as 900
- as 950
- Hi-Ex (steyr kupası ve man motoru ile)

tabi ki arada as150, as250, as300, as400, as500 gibi büyüyen ölçeklerde kamyonetler de üretilmiştir, ama konumuzdan çok sapmayalım.

ford d1210, bmc tm 140, man 520 hn ile beraber türkiye nakliyeciliğinin "yerli" 4 atlısını oluşturan doç as600, benim de çocukluk anılarımda epey bir yer tutar.

bunlarin çoğu kırmızı-bordo renktedir ve tasarımlari türkiye'de yapılmıştır..