-
sigmund freud' un öğretisine göre erkek çocuğun 3-5 yaş arası yaşadığı karmaşa. bu yaşlar arasında annesine aşık olan erkek çocuk babasına karşı kıskançlık ve korku duyar.
kız çocuklarındaki durum için elektra kompleksi
her iki durum için esinlenilen mitolojik olaylar yukarıda anlatılanlardan çok daha farklıdır. -
jean-christophe grangé in ölü ruhlar ormanı kitabında da detaylıca incelediği psikolojik durum. freud'a göre her çocuk ebeveynine aşıktır. 3-5 yaş arasındaki erkek çocuklar annelerine aşıktır. bu durumda baba hem tehdit hem de düşmandır. anneye aşık olmalarından dolayı babalarından korkarlar ve içten içe ondan kurtulmak isterler. 5 yaşından sonraysa bu durum etkisini kaybeder. -
aslında ilginç bir isimlendirme çünkü okuduğum kadarıyla oidipus kompleksi aslında yanlış. yani erkek çocuğun anneye olan cinsel tabusuyla ilgili bu komplekse "oidipus" adı verilmesi yanlış. çünkü oidipus'un yaşadığı şey oidipus kompleksi değildi aslında.
oedipus veya oidipus, antik yunan'daki bir tiyatro oyununa konu olmuş bir karakter. oedipus'un trajedisinde, oedipus bir kehanet öğreniyor kendisi hakkında. bu kehanete göre oedipus büyük bir kral olacak, ancak bu yolculuğunda babasını öldürecek ve annesiyle yatacak. daha sonra oedipus yolculuğu sırasında yaşlı bir adam ile karşılaşıyor. adam ile tartışmaya başlıyor. bu tartışma büyüyor ve adam kılıcını çekip oedipus'a saldırıyor. oedipus da karşı koyuyor ve adamı öldürüyor. evet, adam babası ancak oedipus dövüşürken bunun farkında değil. bu olaydan sonra oedipus bir ülkenin topraklarına varıyor. burada kral olabilmesi için dul bir kadın ile evlenmesi gerekiyor. oedipus bu kadınla evlenip yatıyor ve kral oluyor. evet, karısı da aslında annesi. oedipus bunun yine farkında değil. tragedyanın sonunda oedipus tüm bunların farkına varıyor ve gözlerini kör ederek kral tahtını da bırakıyor ve sokaklarda yaşlı, kör bir dilenci olarak yaşamaya başlıyor.
oedipus kompleksinde babadan nefret etme ve anneye cinsel bir arzu duyma var doğru. ve oedipus babasını öldürüp, annesiyle yatıyor o da doğru. ancak oedipus ne babasını öldürürken onun babası olduğunun farkında, ne de annesiyle yatarken o dul kadının annesi olduğunu biliyor. eğer babasıyla ve annesiyle girdiği etkileşimler bilerek ve isteyerek olsaydı, burada oedipus kompleksi vardır diyebilirdik ancak yok. -
oedipus kompleksi, sigmund freud'un kurucusu olduğu psikanalitik teoriye göre bir adlandırma. freud bu teorisini yunan mitolojisindeki sophokles'e ait kral oedipus hikâyesinden esinlenerek adlandırmıştır. -
bu konuda düşünülmesi gereken şeyler var. öncelikle erkek ya da kadın olmak biyolojik bir kalıba sığdırılabilir mi? cinsiyet bir kimlik olmaktan çok toplumsal bir rol olabilir. mesela şunu merak ediyorum; kız çocuğun da annesine aşık olup babasından korktuğu neden söylenmiyor? direkt heteroseksist bir yaklaşım bana göre. bu da kompleksin toplumsal bakış açısı içine sıkışmış olarak tanımlandığını ifade ediyor. böyle oturup annesine aşıktı, babası da annesine aşıktı demek ki babası onun pipisini kesebilir, o zaman korktu babasından nefret etti sonra da babasıyla ortak oldu falan demek toplumsal rollere sıkışmış gibi duruyor. dahası kız çocuk olayı var, nedense annesine aşık değil babasına aşık, zaten hadım edilmiş olduğunu fark edip şoka giriyor, sonra penise imreniyor babasına yakın oluyor, annesini penissiz doğurmuş olduğu için suçluyor, sonra hep bi penis eksikliği yaşıyor, erkek çocuk doğurmak istiyor ki böylece açığı kapatacak falan filan. hadi ya? konu bu kadar bedensel midir tam olarak figür ve roller ne olacak, ahlaki davranış biçimleri ne olacak? belki de anne ve babanın toplumsal bir rol olan kadın ve erkeklik ekseninde çocuklara yaklaşımı değişiyordur. oidipus kompleksi biyolojik sınırlarda değil de toplumsal sınırlarda ise ve çocuklarımızın ruh sağlığını biz bozuyorsak ? -
freud denen akil ve ruh hastasinin sicmiklarindan biri..
edit: neymis?, cocugun annesine bagliligi cinsel türden mismis, babayi rakip/tehdit olarak görmeye baslyor musmus...bilimsellikle uzaktan yakindan alakasi olmayan varsayimlarla dolu "teori"(psikoanaliz). yiyen yesin, ben yemiyorum.