selim temo

mamoste temo, iyi bir şair, eleştirmen ve yazar kimliğinin yanısıra, bir süre önce gazeteduvar.com'da sırrı süreyya önder'in referandum süreciyle ilgili, "güney'de yenilen kürt sağıdır" ifadesi üzerine kürt sağı ve solu mefhumlarına eleştirilerini yazmıştı. bugün, sırrı süreyya önder'in karşıyazı'sını okudum. bir arkadaşın dediği üzre, uzun zamandır bu kadar lezzetli tartışmalar okumamıştık ve umarız yıllar sürer. hewal sırrı, mamoste'ye biraz sosyalist tarih öğretiyor gibi olmuş. iki yazıdan da bazı detayları yine "+" simgesi ile başlayan paragraflarda (ilerde) açacağım.

selim temo'nun yazısının küçük bir kısmını ekliyorum;

"Güney’de yenilen kimdi?
Güney’de iki minik Kürdistan kurma denemesi, çok daha büyük bir yıkım ve bölünmeye yol açacak bir “birakujî” girişimiydi.
Cemal Süreya, bir güvercinin yarılan yüreğinden bir Akdeniz şehri çıkabileceğini söyler “Cigarayı Attım Denize” şiirinde. Bir Ortadoğu şehrinin karşımıza çıkması için ise yollara bakmamız gerekecek. Antep’ten Sana’ya saçılan petrol ve türevi maddelere bulanmamız gerekecek. Bütün şehirler yolların iki yanına dizilmiştir. Yolların üstünde ve kenarlarında kirli üstüpüler, yağ tenekeleri, yakıt deposu iskeletleri, tekerlek parçaları, katran gölcükleri, hortum kesikleri, “güneşte bir şarkı gibi parlayan” hurda kalıntıları vardır. Böyledir Ortadoğu. Ama yine de bu dış görünüş demek.

İç görünüş için çeyrek asır önceye gidilebilir. Avrupa’da yaşayan Kürt parti liderleri, Günay Aslan’ın yönettiği açıkoturum için Med TV’nin stüdyosuna toplanmışlardır. Böylesi programlarda konukların, hatta sunucuların konuşmasına nadiren izin veren Abdullah Öcalan, telefonla katılıp stüdyodaki liderleri tek tek selamlar. Hemreş Reşo’ya ise uzun uzun iltifat eder. Sonra Reşo sözü alıp emperyalizm hikâyesine dalınca Öcalan, Reşo’nun stüdyoyu terk etmesine yol açan sözü söyler: “Hemreş, Hemreş, hepiniz Avrupa’ya gidip beni bu Ortadoğu cehenneminde yalnız bıraktınız!”

Bu Ortadoğu cehenneminde siyaset yapmak, hatta var olmak daha yaratıcı siyasî hamleler gerektirir. Ancak son yüz yıllık süreç içinde en büyük yenilgiyi Ermeniler yaşamışsa, en mükerrer yenilgileri Kürtler yaşamıştır diyebiliriz. Son süreçte Güney’de yaşanan “yenilgi”yi ise partizan medyalardan okuduk. Bir medyaya göre PDK (Türkçesi KDP), bir medyaya göre YNK (Türkçesi KYB), bir medyaya göre ise ikisi birden ihanet edip yenilmişti. Tam o sırada Sırrı Süreyya Önder de çıkıp “yenilen aslında Kürt sağıdır” diye buyurdu.

Önder’in sağ dediği PDK pek de sağ değil. Bir kitle partisi. Hem Güney de öyle buradan bakılıp görülen bir yer değil. İdris Küçükömer’in sağ-sol formülasyonunun Kürdistan ayağından da söz edilebilir. Mesela burada Menderes’in DP’si CHP içinden çıktı, ama Güney’de sosyal demokrat ve sosyalist partiler PDK’nin içinden çıktı. Burada solun içinden sağ, orada kitle partisi içinden sol çıktı. Yani ne sağı yaw? Şu kadarını söyleyeyim; laik İzmir düğünleri bazı PDK’li düğünlerinin yanında türbanlı dolu Bayburt Grand Manolya Düğün Salonu düğünleri gibi kalır.

Elbette Kürdî çerçeve esastır, ama Kuzey nasıl Türkiye’nin genel macerasının bir “parça”sı ise Güney de Irak’ın genel macerasının bir parçası. Bu iki parçada aradaki bütün çatışma, uzlaşma ve etkilenmelere karşın birbirinden son derece farklı iki sosyoloji işler. Bu aşamada iki örnekle yetineyim. Kuzeyli Kürt dinciler IŞİD’den İhvan’a dolaşıp ümmet ve Kudüs aşkıyla cami avlularında yaka bağır yırtarken Güney İhvan’ı sayılan Yekgirtû, Şengal’deki Êzidî Kürtler için canını veren kişilerle doludur. Güney referandumu sürecinde ne kadar solcu olduğuna şahit olduğumuz ÖDP (“dipnot”a bir bakınız) birinin adını bilmediğimiz iki eşbaşkanla yönetilirken, PDK Sovyetik bir parti gibi politbüro ve sekreterlikle yönetilir.

“Tartışmalı bölgeler”, yani Güney Kürdistan’ın işgal edilmiş bölgeleri, IŞİD’e karşı savaşan pêşmerge tarafından alınmıştı. IŞİD’in önünden kaçan Irak ordusu bu bölgelerin sınırına tekrar yaklaşırken, aynı dönemde IŞİD’in önünden kaçan pêşmerge kuzeyden destek vermişti. Ancak Musul düştükten sonra Şia IŞİD’i olan Haşdi Şabi söz konusu bölgelerin içine daldı. Pek gösterişli Güney medyası ise pêşmergeyi küçük düşüren rezil bir sınav verdi.

..."

yazının tamamı

sırrı süreyya'nın yazısı

not: buraya sırrı süreyya'nın yazdığı yazı ile ilgili youreads linki gelecek.

yeni kitabı "gurbette bin yıl: horasan kürtleri"nin duyurusunu az önce facebook'ta gördüğüm yazar;

"neyse gençler, eğer sevgili ayhan bingöl "reklam yapma" demezse, "gurbette bin yıl: horasan kürtleri" kitabımı bitirdiğimi ilanen duyurayım. kimse kusura bakmasın, ne kadar böbürlensem azdır walla. aramî, latin ve kiril alfabeleriyle yazılmış arapça, almanca, farsça, fransızca, ingilizce, ispanyolca, kürtçe (kurmancî, soranî, zazakî), rusça ve türkçe kaynaklar kullandım. kürdistan'daki hemen her aşiret ve ailenin horasan'daki akrabalarını ev ev tespit ettim. 63 şairin son 400 yılda yazdıkları şiirleri buldum. halk edebiyatının birkaç türünden örnekler verdim. dalgalandım da duruldum yani. canım çıktı. 1 spoiler vereyim bari: şah rıza pehlevî ile şeyh said aynı aşirettendir! (bu benim ve belki herkes için yeni bir bilgidir, ama geçen yaz dersim'de bir amcadan bunu duymuştum!)

15 mart gibi çıkar. dilerim okuması gerekene ulaşır. : )"

Gazeteduvar.com da tekrar yazmaya başlamış (2. Yazısını okudum az önce) yazar. Son yazısının final kısmını ekliyorum buraya;

"...

Bizim bildiriye sadece TKA’dan değil, İslamcı akademisyenler, Vatansever Türk Akademisyenleri, Türkiye Muhtarlar Federasyonu, Hegelyen Etsiz Çiğköfteciler Birliği, İzlenimci Paçacılar İnisiyatifi, Varoluşçu Soğuk Demirciler, Hedonist Tuhafiyeciler Odası gibi pek çok kesimden karşı bildiriler geldi. Hepsinin imza listesi internette duruyor da TKA’nınki niye yok? Çoğu PDY’den ihraç edildiği için mi acaba? “Hendek savaşları” denen savaşın kurmaylarının çoğu da PDY iddiasıyla ihraç edilmişti. Peki bu iki grup arasında bir bağlantı var mı? Bunu da bir sayın “bölge milletvekili” sormayı akıl etse keşke, diye bitirdim yazımı. Ama tevafuk oldu, sayın Selahattin Demirtaş askerî kısmı isim vererek de gösterdi. Sıra imzacı ayağında."