-
- okudum
- okuyorum
- okumak istiyorum
-
youreads puanı (7.81)
"bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti."
orhan pamuk'un coşkulu, lirik ve sihirli romanı yeni hayat bu sözlerle başlıyor. okuduğu bir kitaptan sarsılarak etkilenen, sayfalardan neredeyse fışkıran ışığa bütün hayatını veren ve kitabın vaat ettiği yeni hayatın peşinden koşan bir kahramanın olağanüstü hikayesi bu. kitabın etkisiyle aşık oluyor, üniversite öğrenciliğinden uzaklaşıyor, istanbul'dan ayrılıyor, bitip tükenmeyen otobüs yolculuklarına çıkıyor, taşra şehirlerine doğru savruluyor. onunla birlikte ve aynı hızla sürüklenen okuyucu, kahramanın okuduğu kitabı değil, başından geçenleri izleyerek bize özgü bir hüznün ve şiddetin ta kalbinde buluyor kendini. siyah beyaz televizyonlu kahvelere, video seyredilen otobüslere, trafik kazalarına, siyasi kumpas ve cinayetlere, bayi örgütlerine, paranoyakça kuramlara, saat kadar dakik muhbirlere, kaybolan eski eşyaların şiirine, taşranın öfkesine uzanan bu harikulade yolculuk, orhan pamuk'un, çağdaş dünya romanının en özgün yaratıcılarından biri olduğunu bir kere daha kanıtlıyor. bir yandan hayat'ın, eşsiz anılar'ın, ölüm'ün, yazı'nın, kaza'nın sırlarına, bir yandan da çocukluğun resimli romanlarına, bir belirip bir kaybolan meleğe ve dante'nin, rilke'nin şiirlerine açılan benzersiz bir roman.
bize özgü bir hüznün ve şiddetin kalbine yolculuk.
(idefix)
-
orhan pamuk'un en önemli romanlarından biri.
son derece şiirsel bir dile sahip olan roman, bu yönüyle okumayı kolaylaştırıyor. ancak orhan pamuk romanın dilini böyle hafif yaparak okuyucuyu tuzağa düşürmeyi amaçlıyor ve gayet de başarılı oluyor. roman her ne kadar bir çırpıda okunabilse de kavranması zor bir olay örgüsüne/kurgusuna sahip. bu nedenledir ki birçok arkadaşım romandan bir şey anlamadığını belirtmektedir. oysa bu romanda yazarın tuzağına düşmemek gerekir. sabırla ve not alarak okunası bir roman karşımızda duruyor.
"bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti " gibi etkili başlangıcıyla pamuk, okuyucuyu uzun bir yolculuğa davet ediyor. bu cümle romanın ilk ve aynı zamanda en etkileyici sözlerinden biri. zaten yazar da romanı bu söz üzerine kurduğunu öteki renkler adlı yapıtında belirtiyor.
yayımlandığında satış rekorlarını altüst eden yapıt, bu yönü ve karmaşıkığı ile kara kitap'ı anımsatıyor. ayrıca dante'nin yeni hayat'ı ve rilke'nin dunio ağıtları 'nın da romanın esin kaynakları arasındadır. -
yıldız ecevit' in, orhan pamuk' u okumak isimli kitabı okunmadan tam olarak anlaşılması mümkün olmayan eserdir.
ben dünyada bu kadar ince düşünülerek yazılmış çok az kitap olabileceği düşüncesindeyim. kitapta geçen her sayı, her renk, her isim bir göndermedir aslında, bir şeyleri simgeler. burada özetlemem mümkün değil elbette sonuçta kitap yazılmış bu eser üzerine .
yeni hayat romanı kanımca orhan pamuk' un zirve noktasıdır. ama öyle bu kitabı okuyup arkadaşlarınıza tavsiye edebileceğinizi, günlerce etkisinden çıkamayacağınızı filan sanmayın. orhan pamuk vb. yazarların; yani modern edebiyatın üst noktalarından biridir yeni hayat. matematiksel bir yapıttır. üzerinde uzun uzun çalışılmış bir eserdir. hikaye pek de önemli değildir. yeni hayat' ta orhan pamuk' un derdi hikayenin içeriği değil, onun kuruluş biçimidir. basit bir örnek vereyim; romanda 18 argo sözcük var, bunların 9 tanesi ana kişinin bunalıma girdiği 2 bölüme sıkıştırılmıştır.
yıldız ecevit' ten bir alıntı: '' kullandığı dili çeşitli söz sanatlarıyla süsleyerek, bir dil ustası olduğunu kanıtlamaya kalkışmak, çağdaş romancıların başat amacı değildir.'' yani ezanı müezzin yerine imama okutmak hiç önemli değildir orhan pamuk tarzı romancılıkta. kaldı ki öyle bir şey de yapmamıştır orhan pamuk, bir hurafedir o cümle.
orhan pamuk; hemingway, steincbeck gibi yazarların kullandığı dili pek tutmadığını belirtmiştir. bu iki yazar çok sade ve akıcı bir üsluba sahiptirler. orhan pamuk dil konusunda joyce, proust, woolf, faulkner ve nobokov gibi karmaşık bir dil kullanan yazarları ölçü olarak almıştır.
yine de genel bir şeyi belirteyim bu kitapla ilgili yıldız ecevit' in kitabından alıntılayarak;
tasavvufta bir inanç vardır. 4 aşamada insanın tanrıya ulaşacağını, hakikati bulacağını savunan bir görüş vardır:
1- halktan hakk' a
2- hakk ile hakk' ta
3- hakk' tan halka
4- hakk ile halkta
işte yeni hayat romanı bu kurguya göre yazılmıştır.
--spoiler--
1-) ana karakter önce halktan kopar ve ayrı bir dünyaya dalar, canan' ın peşinden gider, canan' ı arar.
2-) canan' ı bulur onunla birlikte yaşamaya başlar
3-) sonra tekrar kendi dünyasına, hayatına geri döner
4-) son olarak gerçek huzuru bulur, yolculuk tamamlanmıştır.
--spoiler-- -
ilk okuma deneyimim yaklaşık 2001-2002 yıllarıydı ve başlayıp bitirememiştim. 3-4 yıl sonra yine okumaya başladım ve yine bitiremedim. sarmadı. şimdi ise kütüphanem de bekliyor. ara ara gözüm kayıyor, kesişiyoruz. "ulan inatla okuyup bitireyim şunu" diyorum kendi kendime ancak sıraya koyduğum kitaplar olduğu için hep ikinci plana atıyorum yeni hayat'ı. bir de orhan pamuk okumak cidden kolay değil. yazarlığına ve kendisine tek laf dahi edemem ancak her insan okuyamıyor orhan pamuk'u. öyle bir aurası var adamın. ama illa ki okuyacağım bir şekilde. ^:swh^ -
uzun zaman önce okumuştum.hatırladığım ise romanın kahramanıyla oradan oraya otobüs yolculuğu yapıyormuşum gibi hissediyordum. -
burda ve başka birkaç yerde not alınarak okunması gerektiği, karışık bi kitap olduğu yazsa da ben yine almadan okudum ve tam olarak anlamadığım birkaç yer oldu. özellikle yazar sonunda, olanların bağlantılı olduğu bi cümle yazmasa bi bağlantı olduğunu bile anlamazdım. ki nasıl bir bağlantıları olduğunu hala çıkaramadım tam olarak, gerçekten çok sakin bir kafayla okunması gereken bi kitap. yine de güzel, başlarında biraz sıkılsam da ilk yarısından sonra baya merak ederek okudum. orhan pamuk ve dili için çok iyi olmayan şeyler okusam da öncesinde, bu kitabın anlatılış tarzı bana gayet güzel geldi. belki de dil konusunda çok da bir yetkinliğim vs olmadığından fark edememişimdir. yine de özetle ben sevdim.