1. z-mac (zebra medium access control-zebra ortam erişim protokolü) hibrid yapıda olan bir mac protokolüdür. z-mac protokolü algılayıcı düğümlere zaman dilimi atamaktadır. düşük tarfik yoğunluğunda csma gibi, yüksek trafik yoğunluğunda tdma gibi davranmaktadır tdma'nın aksine, algılayıcı ağlarda görülen dinamik topoloji değişimlerine karşı ve zaman senkronizasyon kararsızlığına karşı dayanıklıdır. ayrıca csma'nın aksine çok düşük ek yüklü gizli terminalleri idare etmektedir. drand eski ölçeklenebilir kanal planlama algoritması kullanılmaktadır. drand rand’ın ilk dağıtık uygulamasıdır. drand merkezi kanalın yeniden kullanımı için kullanılan bir planlama algoritmasıdır. uygulanan planda iki hop komşuların aynı dilim numarasına atanmadığından emin olunması gerekmektedir.

    dilim atamasından sonra, her düğüm kendi atanmış dilimini periyodik olarak önceden belirlenmiş periyodta yeniden kullanır. dilim başına birden fazla dilime sahip olabilmektedirler. çünkü drand iki hoptan fazla ayrılan iki düğüme aynı dilime sahip olma imkânı tanımaktadır. csma'da olduğu gibi bir düğüm bir dilimde iletimden önce, her zaman hattı kontrol eder ve kanal temizse paket gönderir. buna rağmen dilimin sahibinin kanal üzerinde ötekilere göre önceliği bulunmaktadır. bu öncelik başlangıç geri çekilme periyodu ayarlanarak uygulanmaktadır. daha yüksek önceliğe sahip düğüm daha kısa geriçekilme periyoduna sahip olandır. z-mac’de bir düğüm açık bir şekilde ağ çekişmesinin o anki durumuna bağlı olarak iki operasyon modu arasında değiştirme yapabilmektedir. düşük çekişme altında sahibi olmayanlar düşük öncelikli dilim için rekabet etmeye izin verilir.
    akif