3 nisan 1930 tarihinde (tek parti iktidarında) kabul edilen kanundur . bu kanun, 74 yıl boyunca yürürlülükte kalmış ve 2004 yılında akp tarafından hazırlanan 5272 sayılı yeni kanun ile yürürlülükten kalkmıştır.

ancak anayasa mahkemesi bu yeni kanunu iptal etmiştir. bunun üzerine 3 temmuz 2005’te yepyeni bir belediye kanunu hazırlanmıştır: 5393 sayılı belediye kanunu.

özellikleri:
-istanbul ve ankara’ya özel statü verilmiştir.
-istanbul ve ankara’da valilik ve belediye başkanlığı görevleri birleştirilmiştir. (bu durum, merkezî iktidarın gücünü arttırmıştır. 1954 yılına değin sürmüştür.)
-diğer illerde belediye başkanı, belediye meclisinin içinden seçilmiştir.
-belediyelerin görev alanı geniş tutulmuştur.
-sinema, tiyatro kurulması gibi icraatlar belediyelerin yetkisine verilmiştir.

bu belediye kanunu 5 ilkeye dayanmıştır:
1) istanbul ve ankara hariç diğer bütün illerin eşit olduğu ilkesi.
2) yerel işlerin görülmesinde belediyelere özerklik tanınması ilkesi (ancak sınırlı* bir özerkliktir bu)
3) devletin, belediyeler üzerindeki denetim ilkesi
4) yerel organların seçiminde halk katılımı ilkesi. (tek turlu belediye seçimleri, toplantıların halka açık olası vb.)
5) belediyelerin görevlerinin liste üsûlu tek tek sıralanması ilkesi

1923 yılında kurulan cumhuriyet yeni bir rejimdi, dolayısıyla halka bu yeni rejimi tam anlamıyla benimsetmek gerekiyordu. işte ismet inönü’nün liderliğindeki chp yöneticileri ve 5. dönem tbmm milletvekilleri, belediyelerin halkı modernleştirmede etkili bir işlev edinebileceğini düşündü. bu belediye kanunu da, bu hedef doğrultusunda hazırlandı.

*şu ikinci ilkedeki sınırlar şunlardır:
1) belediyelerin özerkliği, devletin bölünmez bütünlüğünü tehlikeye atamaz
2) belediye hizmetleri, halkın bir kısmın değil tamamına sunulmak zorundadır.
3) halkın sadece müşterek ihtiyaçları değil, medenî ihtiyaçları da giderilmelidir.