ağrının ıstıraplı tarihi

insanlar binlerce yıldır ağrı ve ağrıyı hafifletmenin yollarını bulmak için açıklamalar aramıştır. günümüzde ağrı duyusunun arkasında yatan mekanizmalar daha iyi anlaşılmış olmasına rağmen, bu olgu bizi hâlâ şaşırtıyor ve daha iyi tedavi arayışları da sürüyor.

~ mö 6000 – yaprak kabartması: peru nanchoc vadisi insanları, bilinen en eski kokain kullanıcılarıdır. arkeolojik kanıtlar, onların güney amerika bölgelerinde geleneksel bir ağrı kesici olarak kullanılan koka yaprağını, içindeki uyuşturucu maddenin salımını hızlandırmak için kireçle (kalsiyum oksit) birlikte çiğnediklerini desteklemektedir.

~ mö 2250 – ilk kurtçuklar: bir babil tableti, diş çürüğüne neden olduğu düşünülen “diş kurtçuğu” oyuğu ağrısı için, toz haline getirilmiş banotu tohumları ve damla sakızıyla deliği tıkama tedavisi önerir. bu, ağrıyı kesmek için bilinen en eski yazılı reçetedir.

~ mö 2000: mezopotamyalılar ve mısırlılar, yanma ve saplanma gibi farklı ağrı tiplerini tanırdı. aşikâr bir hasar yoksa, ağrı şeytanlara, hayaletlere ve tanrılara atfedilirdi. mezopotamyalılar bu saldırının bedene dokunarak ya da vurarak yapıldığını düşünürdü; mısırlılar ise, ruhların vücuda burun delikleri ya da kulaklar yoluyla girdiğini söylerlerdi. hekimler bazen ağrıyı gidermek için afyon ya da banotu zehirli bitkisini kullanırlardı; ama tedavi esas olarak büyü ve dualara dayanırdı.

~ mö 410: yunanlı hekim hipokrates ve takipçileri, ağrının doğaüstü nedenlerini reddettiler ve bir hastalığın belirtisi olduğunu ileri sürdüler. hipokratik tıp, ağrının, hastada yolunda gitmeyen şeyler için bir ipucu olarak yararlı olduğunu düşündü. hipokratik külliyat olarak bilinen metinler arasında, tanı sanatına ilişkin talimatlar verilir. hekimlerin hastalara soracağı soruların başında, “ağrınız var mı?” ve “neresi ağrıyor?” en yaygınlarıdır.

ms 47 – parlak bir kıvılcım: romalı hekim scribonius largus, baş ağrısı ve gut hastalığı için elektroterapi reçetesi yazıyordu. tıbbi metni olan compositiones’de, ayakların altına ya da kaşların üstüne elektrik balığı (torpedo marmorata) yerleştirilmesini salık verir; “hastanın duyuları hissizleşene kadar” elektriğini boşaltmasına izin verilmelidir.

1664: fransız filozof rené descartes, başlangıç noktasından beyne kadar belirli ağrı patikalarının olduğunu ileri sürmüştür; ki bu anlayış 300 yıl geçerli olacaktı. insanın bilimsel incelemesi (treatise of man) adlı yapıtının içinde bunun mekanizmasını anlatilmistir.

kaynak: bilimvegelecek