türkiye'nin en iyi tanıdığı beyaz balina. aydın, 25 ocak 1992’de gerze sinop’ta ortaya çıkmış ve kısa bir sürede sadece türkiye’de değil, tüm dünyada tanınır hâle gelmişti.

işte burada

aydın, gerze limanı yakınlarında balıkçılara yanaşmış, yiyecek istemiş ve gerze’den ayrılmayarak, kısa bir sürede yerli halkın sevgilisi haline gelmişti. o zamanlar aydın’ın rusya’daki bir akvaryumdan fırtına vurduğunda kaçtığı söylense de, kanadalı deniz memelisi uzmanı Pierre beland’a göre, hükümetten bazı yetkililerin onu arayıp, bir beluga’nın karadeniz’de yaşamasının normal olup olmadığını sormuştu. bunun üzerine türkiye’ye gelen beland, beluga’nın dişlerinin iyice tıraşlandığını ve getir götür numaralarını çok iyi bildiğini görmüştü. bu tür özellikler donanma tarafından eğitilen başka balinalar ve yunuslarda da görülüyordu.

daha sonra “aydın’ı ne yapalım” tartışmaları başlamıştı. bir kısım uzman, bering denizine götürme fikrini savunurken, başka bir grup da hayvanın fazlasıyla insan canlısı olduğunu ve doğada kendi başına hayatta kalamayacağını, hatta avcılar tarafından kolayca vurulabileceğini savunmuştu. en sonunda aydın’ın olduğu yerde bırakılmasında hemfikir olunmuştu. ancak dönemin hükümeti bu tavsiyeye uymayarak rus hükümetine aydın’ı tekrar yakalama ültimatomu vermişti. gerze halkı ve hatta Greenpeace bile bu kararı şiddetli bir şekilde protesto etse de, nisan ayının başında Ukrayna bayraklı bir araştırma gemisi aydın’ı bulmuş ve 45 dakika süren bir mücadelenin ardından, alıp götürmüştü.
aydın’ın geri götürülmesini protesto eden halka, aydın’ın marsa adlı eşiyle daha mutlu olacağı söylenmiş ancak öyle bir balinanın olmadığı daha sonra ortaya çıkmıştı.

bir ay sonra associated press, aydın’ın olduğu yeri bulmuştu. Ukrayna’da bir akvaryumda, donanmadan başka bir beluga’yla birlikte gösteriler yapıyordu. ancak Sovyetler birliğinin dağılması üzerine ekonomi çok sıkıntılıydı ve akvaryum büyük zarardaydı. aydın’ı türkiye’de incelemeye gelen uzmanlardan emilio nessi aydın’ın serbest bırakılması için akvaryumla pazarlığa girişti. akvaryum, aydın için 60 bin dolar istemişti çünkü japonya’da belugaların gittiği fiyat buydu o yıllarda. pazarlıklar devam ederken kasım ayında bir fırtına daha vurmuş ve aydın bir kez daha kaçmıştı. akvaryum bu sefer aydın’la ilgili bilgi verebilecekler için 3,500 dolar ödül vaat etmişti. şubat 1993’te aydın bir kez daha gerze’ye döndü. çevre bakanlığı bu sefer, aydın’ın türk suları içinde yakalanmasını yasakladı. aydın 17 temmuz’a kadar günlerini onu besleyen turistler ve dalgıçlarla sinop’ta geçirdi ve en son bir festival sırasında görüldü. 1994 yılında Bulgaristan kıyılarında bir beluga görülse de, aydın olup olmadığı asla tespit edilemedi.

https://www.dolphinproject.com/blog/one-whales-story-tichka-aydin/