Kimdir?
asıl adı cemalettin seber'dir. cemal süreya 1931'de o yıllarda erzincan'a bağlı olan pülümür ilçesinde doğdu. çocukluğunun ilk yıllarını erzincan şehrinde geçirdi. 1938'de dersim isyanı sonrasında ailesi bilecik'e sürgün edildi. ankara üniversitesi siyasal bilgiler fakültesi maliye ve iktisat bölümü'nü bitirmiştir. maliye bakanlığı'nda müfettiş yardımcılığı ve müfettişlik, darphane müdürlüğü, kültür bakanlığı'nda kültür yayınları danışma kurulu üyeliği, orta doğu iktisat bankası yönetim kurulu üyeliği ve 25 yılı aşkın türk dil kurumu üyeliği görevlerinde bulunmuştur. yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik yapmıştır. ağustos 1960'tan itibaren yalnızca dört sayı çıkarabildiği papirüs dergisini haziran 1966- mayıs 1970 arası 47, 1980-1981 arası iki sayı daha çıkardı. pazar postası, yeditepe, oluşum, türkiye yazıları, politika, yeni ulus, aydınlık, saçak, yazko somut, 2000'e doğru gibi yayın organlarında şiir ve yazılarını yayımladı. ikinci yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılan cemal süreya'nın ilk şiiri şarkısı beyaz, mülkiye dergisinin 8 ocak 1953 tarihli sayısında yayımlanmıştır. geleneğe karşı olmasına rağmen geleneği şiirinde en güzel kullanan şairlerden birisiydi. kendine özgü söyleyiş biçimi ve şaşırtıcı buluşlarıyla, zengin birikimi ile, duyarlı, çarpıcı, yoğun, diri imgeleriyle ikinci yeni şiirinin en başarılı örneklerini vermiştir. ölümünden sonra adına bir şiir ödülü kondu. 1997'de de cemal süreya arşivi yayımlandı.
-
ceyhun yılmaz, hakan gerçek ve dahası yorumlamış üstadın eserlerini. birkaçını koymak isterim. sizler de rahatça ulaşırsınız malum derbeder gecelerde.
sana giden yollar kapalı- ceyhun yılmaz - https://www.youtube.com/watch?v=pRMwztadYX4
sevgilim ben şimdi - ceyhun yılmaz - https://www.youtube.com/watch?v=NnORMJHA6fI
üvercinka - hakan gerçek - https://www.youtube.com/watch?v=uYEdQrpLrBI
kadınlar susarak gider - ceyhun yılmaz - https://www.youtube.com/watch?v=q3kQ4F4kt8I
aşk - bülent yakut - https://www.youtube.com/watch?v=vWFmJ2YjUH8
sizin hiç babanız öldü mü- ercan çiftci - https://www.youtube.com/watch?v=P9S6cuEVTa4
uzaktan seviyorum seni - ercan çiftci - https://www.youtube.com/watch?v=RmVDFg1dpxU
edit: birkaç güzel yorum daha bulmak adına dolanırken komple arşiv buldum derbeder dostlarım. hepsini tek dozda almayın kalbinize yazık.
link -
eşini dövmesine, sürekli başkalarına "kelebekleşmesine" rağmen sevilen rezil biri. haberde görünce bela okuduğunuz tiplerden aynen.
ağlak ağlak yazınca narin, hassas, melek olunması=kravat takınca iyi hal indirimi
*şiirlerini seven insanlara "ıy elini çişten sonra yıkamayan biri o" demedim. ama tamam madem aşkıyla, aşkla yazdığı şiirlerle tanınmış adamın o bebeksi şiirleri dayak attığı kadına yazdığını söylemek klasik türk insanının saçma huyu. şöyle diyelim o zaman. abi nasıl şiirler ama aşırı derin. aşk adamı ya bu süreya. soyadı olayını biliyosun di mi? efsane yaaa. -
cemalettin seber. ocak 1990'da ardında onlarca soru işareti bırakıp hayata gözlerini yummuş, beş evlilik yapmış, adı çıkmış çapkına.
girdiği bir iddia sonucu (iddiayı kaybetmesi üzerine) soyadından bir y'yi silen ilginç adam.
ikinci yeni akımının öncülerinden. bu akımın doğuşunu sağlayan üvercinka ile hepimizin içine işlemiştir.
henüz çocukken, amcasının valiye bıçak çekmesi üzerine ailece sürgün ediliyorlar.^:dersim^ kazık kadar adam olsa bile rakısını içerken hala gözleri dolarak anlatırmış sürgün günlerini. bir de üvey annesini anlatırmış o akşamlarda. yemeğine ufalanmış cam kırıkları koyma planları yapan üvey anne esma'yı. çok çekmişler bu kadından.
"kuyuya sarkıtan kadın
saçından kavrayıp kızkardeşimi."^:11 beyit^
kürtlüğünü ne gizlermiş insanlardan, ne de vurgularmış. mülkiyeli. o zamanlar arkadaşları hiç bilmezmiş süreya'nın kürt olduğunu. maliye bakanlığında, kültür bakanlığında gerek alt gerek üst kademe birçok görev almış. yayınevlerine danışmanlık da yapmış.
uğruna chevrolet’sini sattığı, papirüs'ün sahibi.
güzel insan.
iki defa ayrılıp birleştiği, en uzun süre evli kaldığı zuhal tekkanat'la henüz doğru düzgün tanıştırılmadan^:bir içim su diye anlatılırmış. o zamandan koymuş kafasına.^ yanınına gider ve "madam, matmazel, benimle evlenir misiniz?" diye sorar. zuhal hanım o an pek beğenmez süraya'yı. ama iş dolayısıyla görüşürler hep. aylar sonra kapalıçarşı'ya giderler. süreya bir kuyumcudan alyans alır ve tekkanat'ın parmağına takar. bir çay içerler. sonra "haydi şimdi git annene babana söyle, ben cemal süreya ile nişanlandım de." der. yıldırım nikahı ile evlenirler.
"ecevitçi, atatürkçü ve fenerbahçeli" diye anlatır zuhal hanım yıllar sonra ailesini.
kıskanç, öfkeli, durmadan ilgi bekleyen bir yönü olduğu söylenir hep. annesini küçük yaşta kaybetmesine bağlayan da var bu durumu. beraber olduğu kadınlara şiddet uyguladığı söylenir. kimse kalkıp bunu onaylamaz. ama reddetmezler de. oğluna ise asla elini kaldırmamıştır.
adını daha doğmadan koyduğu oğlu memo emrah..
süreya zamanında kendi kürtlüğünü saklamış mıydı saklamamış mıydı bilinmez. ama oğlu için "kadıköylü kürt emrah" dermiş hep. "ölürse intihar ederim" dediği oğlunu ne kadar sevdiği tartışılamaz bile ancak zannedersem bir yandan da durmadan sorun yaşıyorlardı. zira memo 18 yaşında bir akraba ziyareti sonrası koyu dinci bir kimlikle eve geri döner. ailesinin dinle alakalı hiçbir şey yapmaması, "her akşam votka rakı şarap" tadında takılması onun çok sinirine dokunur. babasının kitaplarını kaldırıp yerine dinle ilgili kitaplar koyar, babasının mesleğini beğenmezmiş.
annesiyle babasının ayrı olması, ayrı evlerde yaşıyor olmaları fikri onu çok olumsuz etkilemiş. kilo sorunlarının yanında psikolojik olarak da rahatsızlıkları çokça tartışılmıştır mesela zamanında. belki bir desteğe ihtiyacı vardı. ancak süreya psikologlara karşı bir duruş sergilerken, zuhal hanım da oğlunun hiçbir sorunu olmadığına inanır..
zuhal hanım ile olan ayrılığı sonrasında son eşi birsen sağnak ile evlenir. huzurlu aile yaşantısına en yakın şeyi birsen hanım'la olan evliliğinde bulur süreya. kadıköy'de kendi hallerinde bir hayat yaşarlar. bu süreçte hepimizin cemal süreya ile bütünleştirdiğimiz sigarayı bile bırakır.
ancak zuhal hanım ve memo onların yanına taşınmak zorunda kalırlar.
bu taşınma sonrasında süreya iyice kendini alkole verir. sabah uyandığı gibi rakı içmeye başlar; gündüz dediğini gece unutur, bir de insanları azarlarmış. laf anlatamazmışsınız o dönemler hiç.
öldüğü gece buzdolabının önünde hazırladığı rakısına suyunu ekleyemeden yere yığılmış.
alkol koması denilir. denilir ama raporlar gelene kadar dedikodular da alır başını gider. memo emrah suçlanır. zuhal hanım'ın anlatımına göre, ölmeden birkaç gün öncesinde süreya, birsen hanım, memo, zuhal hanım hepsi bir tartışmaya tutuşmuşlar. memo yanlışlıkla babasına vurmuş. süreya'nın yüzü şişmiş. hastanede vücudunun çeşitli yerlerinde morluklar olduğu söylenir. tüm gözler memo'dadır. bugün hala babasının katili olarak yazılır birçok yerde. ailesi o kitapları "cıvık" bulur ve yazılanları kesinlikle yalanlar.
süreya'yı mezara koyarlarken bir beyaz güvercin uçup gitmiş..
üzerinden bir sene geçmeden, babasının otopsi sonuçlarını göremeden^:beyin felci ve kalp krizi^, "baba katili" olarak anılan memo emrah ölür. bu ölüm de çok söz ettirir kendinden. hatta ölmeden babasının kitaplığını sattığı da söylenir..
memo arkadaşının evindeyken tüfekle vurulur. silahı kendi mi ateşledi, bir kaza mı oldu çok tartışılır. ama bir tüfek vardır, bir de memo'nun cansız bedeni. intihar denir, ilahi adalet denir, denir de denir.
böylesine güzel bir adamın koca hayatı magazin bülteniymişçesine kurcalanır durur. bugün açıp baksanız yine her yerde başka şey söylenir.
her ne denilirse denilsin. devlete yaptığı hizmetler bir yana, edebiyatımızın iyi ki tanıdığı isimlerden biri olmuştur. ölüm yıldönümünün^:9 ocak^ üzerinden bir ay geçmiş. anmamamız çok ayıp olmuş. -
'ayrılık lafları etme sevgilim.
önümüz temmuz,
önümüz ağustos nasıl olsa.' -
"ellerini alıyorum sabaha kadar seviyorum.
ellerin beyaz , tekrar beyaz , tekrar beyaz.
ellerinin bu kadar beyaz olmasından korkuyorum."
şeklinde 3 dizeyle en sevdiğim şiir ünvanını alan şiirin yazarıdır.asıl adı cemalettin seber'dir. -
" öperek uyandırdım bu sabah ayrılığı. fırından yeni çıkan bekleyişler satın aldım. kırmızı mavi ekoseli yalnızlığımı serdim masaya... " şu mısraları okuyan insan cemal süreya'dan birazcık haberdarsa onun satırları olmadığını bilir.
sevmeyenler bir şaire ya da yazara mümkün değil zarar veremez. en büyük zararı seviyormuş gibi yapanlar veriyor. -
yüzüm giyotine abone -
neden yorgunsun sorusuna cevap aramaktan ve bunu sormasınlar diye gülümsemekten yoruldum…
(c.süreya) -
ikinci yeni şiirinin devlerindendir. imgeleri, kendi oluşturduğu söz dizimleri ve müstehcen dizeleriyle bilinir. bize bıraktıkları arasından aşağıdaki şiiri en beğendiğim şiiridir:
küçük anne, kelepir kız,
bir şey söyle bana,
bana bir laf et ki binlerce,
on binlerce görüntü anlatamasın.
genceli nizami'nin dediği gibi
taşı onunla yıkasalar
üzerinde akik biter,
bakışların ki..
ikinci bir parıltı var senin bakışlarında
keşke yalnız bunun için sevseydim seni. -
hayal aleminde, soyutluklarda gezen aşkı, pratiğe, somutluğa, dokunmaya, öpmeye ve daha fazlasına da kavuşturan şair. ne sırf cinselliğe dönüştürmüştür aşkı, ne de hayal aleminde asılı boşlukta bırakmıştır. belki de olması gereken yere koymuştur. sevgilisi tomris uyar'ın kendi gibi büyük şairlerden turgut uyar'la evlenmesi beni üzmüş, turgut uyar okurken cemal süreya abimize ihanet ediyomuşum gibi hissetmeme neden olmuştur.