-
roma konsülü sulla ile pontus generali archelaus arasında meydana gelmiş,kesin roma zaferiyle sonuçlanmıştır.
birinci roma-pontus savaşının sonucu belirleyen muharabedir.
atina ve piraeus'un kaybıyla pontus ordusunun morali bozulmuştur.buna rağmen archelaus savaşı bırakmaya niyetli değildir,100.000 askeriyle chaeronea düzlüğünde kampını kurdurmuştur.
bu yerin yakınlarında bir yamaç bulunmaktadır,ayrıca kamp neredeyse tamamen kayalıklarla çevrilidir,o yüzden aslında bir dezavantaj oluşturmaktadır.sulla da bundan yararlanmış,askerlerini o tepeye sürmüştür.
şimdi archelaus'un elinde iki seçenek vardır,ya ordusunu savaşa hazırlayacak,ya da kayalar ve romalıların arasında sıkışıp kalacaktır.
archelaus ilkini seçer.bu arada ordusunu kayalıklara doğru harekete geçirmesi, askerlerin savaş düzenini bozmuş,atlılar ve savaş arabaları işlevsiz hâle gelmiştir.
archelaus ordusunu dizer dizmez lejyonlar onların üzerine ilerler.arazi nedeniyle ölümcül tırpanlı savaş arabaları kullanılamaz,bu durum plutarch tarafından ayrıntısıyla anlatılmıştır.
ardından savaş arabaları peltastlar tarafından yok edilir,bunun üzerine archelaus piyadelerini merleze doğru ilerletmeye zorlanır.ama aynı zamanda eline bir fırsat geçmiştir,sayısal avantajları sayesinde romalıları kuşatmak.
bu hazırlığı gören romalılar da hortensius'u bu hamleyi karşılamak için pontus sağ kanadına gonderir.
archelaus bu birliğe saldırır,akabinde kuşatır.
o esnada sulla hortensius'u kurtarmak için sol kanadını gönderir. bu tehlike savuşturulduktan sonra
diğer legate murena pontus krallığının en elit savaşçıları olan tunç kalkanlılar tarafından saldırıya uğrar.
sulla yardım sinyalini duyar ve hortensius'u ve bizzat kendi komutasındaki birlikleri savaşa sokar.
beşinci kohortun yardımıyla tunç kalkanlılar yenilgiye uğratılır,archelaus'un sağ kanadı dağımıştır.
dağılan pontus ordusu merkezden murena,kanatlardan sulla ve hortensius'un lejyonları tarafından sistemli şekilde kıyıma uğratılır.
doğulu,iskit,yunan ve galat paralı askerlerinden oluşan 120.000 eratın 100.000 öldürülür,geriye kalanı esir alınır.
romalıların kaybı sadece 12 (!) olarak gösterilse de gerçeği yansıtmamaktadır. -
bu arada abilerim, zela ve pharsalus savaşları da yolda.