charles baudelaire

Kimdir?

1821’de paris'de doğdu. mutsuz bir çocukluk geçirdi. babası 1827'de öldü. 1839'da okuduğu okuldan disiplinsizlik yüzünden atıldı. hukuk öğrenimi görmeye zorlanan baudelaire, buna başkaldırarak quartier latin'de bohem bir hayatı seçti. burada frengiye yakalandı. 20 yaşında hindistan'a gitmek üzere yola çıktı. 1842’de fransa’ya döndü. sonradan metresi olan jeanne duval ile tanıştı. babasının mirasını aldı ancak bu parayı hesapsızca harcadığı için ailesi miras hakkını geri aldı.

1846'dan sonra kötülük çiçekleri kitabına girecek şiirlerini yazmaya başladı. 1847'de edgar allan poe'yı keşfetti ve eserlerini fransızcaya çevirmeye başladı. 1848'de devrimcilerin yanında yer aldı. 1857'de les fleurs du mal (kötülük çiçekleri) (elem çiçekleri) kitap olarak yayınlandı, içindeki altı şiir kamu ahlâkına aykırı bulunduğu için baudelaire hakkında dâvâ açıldı.

1860’da yapay cennetleri yayınladı. bu eserde de uçlarda gezinen bir kişilik sergiledi. bir tür otobiyografi olan çırılçıplak soyulan yüreğim üzerine çalıştığı ve 1862’de 'paris sıkıntısı' adıyla düzyazı şiirlerini yayımladığı sırada frenginin yan etkileri giderek kendini daha fazla hissettirmeye başladı. iki yıl kaldığı belçika’dan dönüşünde felç olan sanatçı 31 ağustos 1867 tarihinde paris’te 46 yaşındayken öldü.

mezarı paris cimetière du montparnasse'dadır.

yaşadığı dönemde kurulmakta olan modern paris'in metropol yaşantısı üzerine inşa ettiği edebiyatı ve eleştiri yazıları modernist estetiğin habercisi sayılır. şiirlerini derlediği kötülük çiçekleri (les fleurs du mal-1857) ve paris sıkıntısı (le spleen de paris-1869) , rimbaud'dan mallarmé'ye, yahya kemal ve cahit sıtkı tarancı'ya kadar pek çok şairin çarpıldığı, 20. yüzyıl edebiyatının en etkili kılavuzları olur. gerek klasik geleneğe, gerekse egemen çağdaş zihniyetlere karşı isyanı ve gerçekliğe kafa tuttuğu imgelemi, zamanında şiirlerinin yasaklanmasına kadar varan düşmanlıklar uyandırır. sonradan bu başkaldırı ve imgelem, avangard sanat ve edebiyatın çekirdeğini oluşturacaktır.


  1. annesine olan sevgisi aşıklık derecesine varan bir takıntısıdır. öyle ki, annesi babasının ölümünden sonra rütbeli bir askerle evlendiğinde evi terk edip çok uzaklara kaçmıştır. başyapıtı kötülük çiçekleri'ni böyle bir dönemde yazmıştır. her türlü alkol ve uyuşturucu maddeye bağımlı hale gelmiş, bunları tek tek deneyerek hislerini yapay cennetler adlı kitabında toplamıştır. bütün hayatı, külliyatı annesinin ''ihaneti'' sonucu içerisine çöken sızı üzerine kuruludur. bu sızıyı anlamadan baudelaire'i, baudelaire'i anlamadan da modern sanatı, modern sanatı anlamadan da modern hayatı anlayamayız.
  2. çalışması genellikle şark hayalciliği kullanarak (sefahatı yüzünden genç bir adam olarak hindistan'a gönderilmiştir) çöküş ve kötülükte güzellik bularak iğrenç romantizm ve erotizm ile ritmik ve müziksel kusursuzluğu birleştirir. ilk çalışması fleurs de mal (flowers of evil) adlı eseri, bir skandala neden olmuştur ve sansür kurulu tarafından genel ahlak kurallarına aykırı bulunarak yargılanmıştır. fakat buna rağmen çok etkili olmuştur ve rimbaud ile verlaine' de sembolik ekole yol açmıştır.