Kimdir?
erich fromm (23 mart 1900, frankfurt - 18 mart 1980), musevi kökenli almanya doğumlu amerikalı ünlü bir psikanalist ve sosyologdur. ruh bilimine marksist - sosyalist ve insancıl yaklaşımın en önemli temsilcilerindendir. hayatı
heidelberg ve münih üniversiteleri'nde toplum bilim ve psikanaliz eğitimleri gördü. 1922 yılında heidelberg üniversitesi'nde doktora öğrenimini tamamladı. münih'te ruh hekimliği ve ruh bilim üzerine ek incelemeler yaptıktan sonra, berlin psikanaliz enstitüsü'nde eğitim gördü ve 1931 yılında mezun oldu. 30'lu yılların başlarında almanya'da nazi hareketinin güçlemesi nedeni ile isviçre'nin cenevre şehrine yerleşti. 1933 yılında chicago ruh çözümleme enstitüsü'nden aldığı davet üzerine amerika birleşik devletleri'ne gitti. 1934 yılında , 1938'e kadar kadrosunda bir uzman olarak görev aldığı frankfurt toplumsal araştırma enstitüsü ile birlikte new york'a taşındı. özel çalışmalarını sürdürdü ve columbia üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1946 yılında william alonson white ruh hekimliği , ruh çözümleme ve ruh bilim enstitüsü'nün kurucuları arasında yer aldı. yale üniversitesi , new york üniversitesi bennington koleji , michigan eyalet üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1949 yılında meksika ulusal özerk üniversitesi'nden gelen bir profesörlük önerisini kabul etti ve tıp fakültesi lisansüstü bölümünde ruh çözümleme şubesini kurdu , 1965 yılında emekli olana kadar orada çalıştı. emeklilik yıllarını geçirdiği 1980 yılında isviçre'de öldü. marxist ve sosyalist , insancıl dünya görüşünü benimseyen fromm , batı kapitalizmi ve sscb komünizmini reddetmiştir. biyofili hipotezine olan katkıları, evrimsel psikoloji konusundaki araştırmalara temel sağlamıştır. erich fromm'un çalışmaları birçok dile çevrilmiştir.
-
kitapları:
özgürlükten kaçış
kendini savunan insan / ahlak felsefesinin psikolojisine ilişkin bir araştırma
psikanaliz ve din
unutulmuş dil
sağlıklı toplum
sevme sanatı
sigmund freud'un kişiliği ve etkileri
freud düşüncesinin büyüklüğü ve sınırları
sigmund freud'un misyonu
bırakın insan kazansın : bir sosyalist manifesto ve program
zen budizm ve ruh çözümleme - d.t. suzuki ve richard de martino ile birlikte
marx'ın insan anlayışı
yeni bir insan yeni bir toplum (yanılsama zincirlerinin ötesinde) marx ve freud'un kıyaslanması
sevginin ve şiddetin kaynağı
tanrılar gibi olacaksınız
umut devrimi
meksika köyünde toplumsal karakter - michael maccoby ile birlikte
ruh çözümlemeciliğin bunalımı : freud'un denemeleri , marx ve toplumsal ruh bilim
insandaki yıkıcılığın kökenleri 1-2
sahip olmak mı, olmak mı?
erdem ve mutluluk (ahlak psikolojisi üzerine bir inceleme)
çağdaş toplumların geleceği
itaatsizlik üzerine
yaşama sanatı
barışın tekniği ve stratejisi
insan bilgisi ve hümanist planlama
rüyalar, masallar, mitoslar
cinsellik ve cinsel sapmalar
toplumsal bilinçaltının araştırılması
anaerkil toplum ve kadın hakları
yanılsama zinciri
sahip olmak ya da olmak
çağımızın özgürlük sorunu
psikanalizin bunalımı
sağlıklı toplum
hayatı sevmek
özgürlük korkusu
özgürlük olgusu -
"insanlar herhangi bir şeyi yapmaya bir dış kuvvet tarafından açıkça zorlanmış olmadıkça kendi kararlarını kendilerinin verdiğini ve bir şeyi arzu ettikleri zaman da bunu gerçekten kendilerinin istemiş olduğunu sanırlar. fakat bu kendimizle ilgili en büyük yanılgılardan biridir"
(bkz: hürriyetten kaçış) -
"çok kötü bir devletin kanunları bile bu yeteneği yasaklayamaz. hiçbir tiran, uykuları ve hele de rüya görmeyi yasaklayan bir ferman yayınlayamaz. umutları besleyecek daha güzel ve uygun bir kaynak yoktur. büyük bilginlerden birinin de söylediği gibi, bu kaynak o kadar değerli ve büyüktür ki, onsuz hayat dayanılmaz birşey olurdu. rüya yoluyla elde edilebilen aydınlanma herkese açıktır."
(bkz: rüyalar masallar mitler; sembol dilinin çözümlenmesi - erich fromm) -
'hippilik; insanlık tarihinin en tutarlı hareketidir.' diyen ve bunu da hippilerin para ve devlet dahil bütün otoriteleri reddetmesine karşın hayallerin ötesinde bir yaşam sürmesine dayandırmıştır. -
sevmenin bir sanat olduğunu; bu sanatı icra edebilmek için emek sarfedip öğrenmemiz gerektiğini ve kimilerinin bu sanata karşı yeteneksiz olduğunu söyleyen sosyologdur. -
diğer çoğu psikanalistin aksine toplumsal ruh bilimi alanında sadece tespit ile yetinmeyip tarih ve ekonomi alanlarında da sahip olduğu birikimlerin verdiği üretkenlikle çözüm yolları da sunabilen üstelik bunu kendine has edebi bir dille icra eden çok yönlü bir sosyolog, psikanalist, filozof ve hatta edebiyatçıdır. özgürlükten kaçış kitabında toplumsal ruh bilimi üzerine yapmış olduğu tespitler her cümle sonrası öz eleştiri yapmanızı sağlayabilir. üniversite yıllarımda 1 yıl kadar beraber kaldığım ev arkadaşım tüm kitaplarını okurdu, oturup saatlerce fromm'un toplumsal analizlerinden söz ederdi. ondan bana da bulaştı. bu arada o arkadaşa kimse adıyla hitap etmezdi 4 yıllık öğrencilik geçmişinde adını söylediğinizde kim sorusunu, eric fromm dediğinizde ha o mu cevabını alırdınız. -
yeni freudcu olarak adlandırılan kuramcılardan biridir.
özellikle kuramını anlamak için sevme sanatı , sevginin ve şiddetin kaynağı , özgürlükten kaçış adlı kitapları okunmalıdır.
görüşlerini kısaca özetleyecek olursam psikanaliz ve kapitalizmle ilişkili bir kuram ortaya atmıştır. libidonun toplum içinde şekillendiğini savunur. sevme sanatı kitabında insanların, insan pazarında kendilerini sevdirmek beğendirmek için süslendiği; takılar, makyaj gibi kendini güzel gösterecek süslemeler ile öne çıkmaya çalıştığını söylemektedir. -
masamda okunmayı bekleyen iki kitabıyla bana sürekli göz kırpan abimiz, 36 yıl önce bugün ölmüştür. -
d&r'a yaptığım bir ziyaretimde kitaplarının yeniden basıldığını öğrendim. sevenlerine duyurulur.
okurken bazı fikirlerimizin benzerliğini gördükçe şaşırdığım ünlü kişidir. -
modern insanın ruh halini güzel analiz eden psikanalist. marksist olmasının bir meyvesi olarak düşünüyorum bunu. kendini değerli hissetmek ve kendini gerçekleştirmek modern dünyanın bunalımı. fromm birçok kitabında işliyor. okumak insan, erdem, kendilik üzerine düşündürüyor. bunun dışında rüyalar, masallar ve mitler kitabı her ne kadar yaratıcı bir okuma gibi gelse de kitap epey indirgemeci. masalların 18.yüzyıldan sonra geldiği hali yorumluyor. ama o masalların daha eski bir tarihi var ve en başında fromm’un bahsettiği anlatıdan çok farklı. eğer masal ortaya çıkarken fromm’un bahsettiği gibi bir anlatıya sahip değilse bunu arketip olarak nasıl kabul edebiliriz ki? yine de düşünme yöntemini geliştirecek bir kitaptır.