"Yaz, zaferden sonra hükumet şekli cumhuriyet olacak."

1919'da, erzurum'da söylenmiş bir cümledir, öngörüdür, vizyondur, karakterdir. milli mücadele şiarının temellerinin atıldığı, Cumhuriyetin bir ülkü olarak gönüllere ateş gibi saçıldığı (her ne kadar gizli de olsa), bir milletin var oluş savaşının fitilinin yakıldığı kongredir.

Kazım karabekir paşa'nın; azledilmiş, hakkında tutuklama emri olan bir isyancı konumundaki sivil mustafa kemal'e "ben ve ordum milli mücadelede emrinizdeyiz paşam" demesidir, güvendir, vatan sevgisinin tarih sayfasına tertemiz harflerle ilmek ilmek işlenmesidir.

paşa'nın kongre sürecinde kaldığı konaktaki yatağı
paşa'nın duvar halısı resmi, en sevdiklerimden
ülkü temelinin fitili erzurum'da ateşlenen cumhuriyet'in 10. yıl kutlamaları sırasında