Kimdir?
francis scott key fitzgerald (d. 24 eylül 1896, st. paul, minnesota – ö. 21 aralık 1940, hollywood) irlanda asıllı abd'li yazar. yirminci yüzyılın en büyük amerikan yazarlarından kabul edilir. 1890'larda doğmuş olan ve i. dünya savaşı sırasında yetişen neslini "kayıp kuşak" olarak tanımlar. fitzgerald, princeton üniversitesi'nde başladığı öğrenimini tamamlamadı. i. dünya savaşı'na katılan yazar, savaş sonunda gazetecilik yapmaya başladı. diğer yazarlardan ayrılan özelliği, kendi içinde iki karşıt görüşü veya duyguyu aynı anda barındırabilmesiydi. 1920 yılında cennetin bu yanı adlı romanıyla adını duyurmaya başladı. romanlarıyla kazancı artmaya başladı ve eğlence hayatına kendisini kaptırdı ve sağlığı bozuldu. zamanla şöhretini kaybeden fitzgerald, ruhsal bunalım içinde ve hayata küskün olarak hollywood'da hayata veda etti.
-
fitzgerald hakkındaki en güzel yorumu vaktiyle en yakın arkadaşı olan hemingway yapmıştır: "fitzgerald'ın yeteneği, bir kelebeğin kanatlarındaki desen kadar doğaldı."
lafı geçmişken, fitzgerald gibi beyefendi ve nezaket sâhibi bir insanın, hemingway gibi inceliğin her türlüsünden sarımsak görmüş vampir gibi kaçan biriyle nasıl ahbaplık ettiğini hiç anlamamışımdır. -
ölümünden 75 yıl sonra temperature adında bir hikayesinin gün yüzüne çıkarıldığı yazar. 3 ay içerisinde de online olarak erişilebilecekmiş.
kaynak. -
fitzgerald'ın fırtınalı yaşantısına dair bir fikir edinmek isteyenler için on bölümlük bir dizi var. z: the beginning of everything https://www.imdb.com/title/tt4878612/?ref_=nv_sr_srsg_7
dizi esasen fitzgerald'ın eşi zelda sayre fitzgerald biyografisi olarak kurgulanmış ama haliyle baş karakter f. scott fitzgerald. diziyi izlerken muhteşem gatsby'nin yazarın kendi yaşam öyküsünden esinlendiği anlaşılıyor. bir yazar biyografisi değil de dönem dizisi olarak da izlenebilir. olayların geçtiği dönemi gayet başarılı bir şekilde aktarıyor. -
değerlendirmesi için kendisine bir öyküsünü gönderen frances turnbull'a (turnbull aynı zamanda fitzgerald'ın aile dostuymuş) yazdığı mektup fitzgerald'ın kendi yazarlık serüveni hakkında da önemli ipuçları veriyor:
"9 kasım 1938
sevgili frances;
öykünü dikkatle okudum frances ve üzülerek söylemem gerekiyor ki profesyonel bir çalışma yapmanın bedeli, senin henüz ödemeye hazır olmadığın kadar yüksek. sana yalnızca ucundan dokunan küçük şeyleri, akşam sofrasında anlatılacak önemsiz tecrübeleri değil, yüreğini, en güçlü tepkilerini ortaya koyman gerekiyor. bunu, özellikle de yazmaya ilk başladığında, insanların ilgisini sayfada tutabilmek için gerekli numaraları henüz bilmiyorken, öğrenmenin uzun zaman aldığı yazma tekniğine henüz sahip değilken, kısacası, elinde ortaya koyacak yalnızca duyguların varken yapman gerekiyor.
bu tüm yazarlar için geçerlidir. dickens oliver twist'te, bir çocuğun tüm hayatı boyunca istismar edilip aç kaldığı için duyduğu tutkulu hıncı yansıtması gerekiyordu. ernest hemingway, ilk hikâyelerinden oluşan ın our time'da hayatında bildiği ve hissettiği her şeyi derinlemesine ele almıştı. this side of paradise'ta ben, bir hemofili hastasının tenindeki yara kadar taze olan bir aşk hikâyesini anlattım.
yazmayla ilgili öğrenebileceği her şeyi öğrenmiş olan ustanın, şahsiyetsiz üç kızın en yüzeysel tepkileri gibi basit bir şeyi alıp zeki ve etkileyici bir diyaloğa dönüştürmeyi nasıl başardığını gören amatör kendisinin de aynısını başarabileceğini düşünüyor. ama amatörün kendi hislerini bir başka insana aktarabilmesi için önce ilk trajik aşk hikâyesini kalbinden söküp dünya âleme göstermek için sayfaya dökmek gibi gözükara ve radikal bir yola başvurması gerekiyor.
her halükârda, başlangıç bedeli bu. bunu ödemeye hazır olup olmadığına, bunun senin için "hoş" sayılan tavırlarla çelişip çelişmediğine kendin karar vereceksin. ama edebiyat, hatta "hafif" edebiyat bile işe yeni başlamış birinden en az bunu bekler. yazarlık, varını yoğunu ortaya koyman gereken mesleklerden biri. yalnızca birazcık cesur olan bir asker kimsenin ilgisini çekmez.
bu temel mesele göz önünde bulundurulduğunda, öykünün neden satılabilir olmadığını analiz etmeye gerek yok; ama seni sevdiğim için, genellikle benim yaşımdakilerin yaptığı gibi bu konuda seni kandırmayacağım. eğer öykülerini anlatmaya karar verirsen en çok ilgilenecek olan,
eski dostun,
f. scott fitzgerald
not: yazının akıcı, kabul edilebilir ve kimi yerlerde zekice ve etkileyici olduğunu söyleyebilirim. yeteneklisin - bu da bir askerin west point'e* girmek için gerekli fiziksel yapıya sahip olmasına eşdeğerdir."
* abd kara harp okulu.