fransa bugunlerde tarihinde sayili miktarda gerceklesmis buyuk sel felaketlerinden biriyle mucadele ediyor. Yuzyilda bir gorduklerini iddia ettikleri bu felaketin ulkede yol actigi durumdan, yasananlardan bahsetmeye calisacagim bu yorumda.
Televizyonlar surekli sular altinda kalmis tarlalari, evleri, metro istasyonlarini gosteriyor ve en son bu kadar buyuk sel felaketini 1910 yilinda gorduklerini soyluyor.
Gelelim, neden, nasil geldi bu felaket, nereler en cok etkilendi ve neden onlenemedi, ya da gerekli onlemler alin(a)madi?..
30 mayis -2 haziran 2016 tarihleri arasinda fransa'nin merkezinde gerceklesen (paris'i de icine alan bu merkez yaklasik 200km capinda) yogun yagislar sonrasi (aslinda beklenen ama bu kadar siddetli vurmasi beklenmeyen) Paris'ten gecen Seine nehri, kendisini besleyen Loing nehrinin yogun yagislar sonrasi beklenmedik yukselisi ve tasmasi sebebiyle yukseldi ve sel felaketlerinin yasanmasina sebep oldu. ama bu felaket sadece Paris'te yasanmadi. ozellikle Montargis sehri ve cevresinde cok daha buyuk maddi hasar yasandi. su ekran goruntusunde Loing nehrin bir bolumunun son durumunu gorebilirsiniz (google map de son duruma gore cografi yapiyi guncellemis durumda). Nehrin bu goruntusune baktiginizda ana yataginin yaninda pekcok su birikintileri olustugunu goreceksiniz. bunlar nehrin dogal uzantilari degiller, bu felaket sonrasi olusan bir durum. bu bolgelerin hepsi suan hala sular altinda. Loign nehrinin ortalama debisi 19 metrekup/saniye iken bu son donemde 150 metrekup/saniye'ye kadar ciktigi goruldu. bu da zaten yasanan felaketin boyutlarini gostermekte.
genel olarak krizin gelisimini gormek icin sirasiyla 1 2 3 4 5 6 7 8 nolu haritalarda gunbegun alarm seviyelerini, etkilenen bolgeleri ve sular altinda kalan bolgeleri bulabilirsiniz.
felaketin gelecegi ongoruldu aslinda, birkac gun oncesinde meteoroloji uyarilarda bulundu ama kilometrelerce uzunluktaki nehirlerin tasmasini engellemek bugunku bilimsel kosullarda mumkun olmadigindan engellenemedi. ha daha iyi onlemler alinamaz miydi, evet alinabilirdi. mesela baraj kapaklari daha once acilabilir, nehir yataklari daha az deforme edilebilir, dogal yapilari korunup tasmalari engellenebilirdi belki.. bunlar tamamen benim goruslerim, yerbilimci olmadigimdan fikirlerim bilimsel bir veriye dayanmiyorlar.
tum nehir seviyelerinin normal seviyeye inmesinin 25 haziran'a kadar kademe kademe gerceklesecegi varsayiliyor. bugun bolgede hava gunesli ve sicak (25°C, turkiye sicagiyla karistirmayin diye diyorum :)). dolayisiyla bu varsayim bana da gercekci geliyor. umarim ne fransa ne de baska bir ulke boyle bir felaketi bir daha yasamaz. ama insanoglunun dogaya verdigi zararlardan sonra bu cok da garip ve kacinilmaz olmuyor ne yazik ki.. saglikli, bol gunesli, sicak gunler dilerim ;)