-
işitme engelliler için oluşturulmuş alfabe ve işaretlerle aslında bir "elleri konuşturma sanatı"dır.
eksiz bağsız sade güzel bir dildir.
bilinenin aksine sadece ellerle konuşmazsınız. işareti bilmeden bile mimiklerle karşıdakine anlatabilirsiniz. mimik olmadan başarılı bir işaret dili iletişimi kurulamaz.
ayrıca işitme engellilerin çoğu - özellikle okulda özel eğitim görmüş olanlar- dudak okuyabilir. bu yüzden bir yandan da düzgün dudak hareketleriyle, gerekirse heceleyerek konuşmak gereklidir.
öğreninceye kadar hep evrensel bir dil olduğunu düşündüm ama ülkeler arası farklılıkları bırakın 2 işitme engelli okulunun öğrettiği işaretler bile birbirinden farklı. istanbulun anadolu yakası ve avrupa yakasında bir kelimenin çok farklı işaretleri olabiliyor mesela.
bazı kelimelerin bir dayanağı var akılda kalıcı olabiliyor. ancak çoğu kelimeyi bir mantığa oturtamıyorsunuz kullandıkça aklınızda kalıyor.
milli eğitim bakanlığının çıkardığı bir işaret dili sözlüğü var. ancak sözlükte genellikle ankarada kullanılan işaretler var istanbulda birine o işareti yaptığınızda anlamayabiliyor bile.
işaret dili öğrenmek keyifli ama çok çalışmayı sürekli kendi kendine ve ayna karşısında olsa bile pratik yapmayı gerektiriyor. ben işaret diliyle anlaşacak birini bulamadığımda kendi kendime şarkıları işaret diline çevirerek pratik yaptım bu şekilde ilerleyebildim. öğrenenler için bu yöntemi önerebilirim.
ismek ve halk eğitim merkezleri işaret dili kursları açıyor. engelliler merkezlerinde de kurslar açılıyor ancak bu ismek gibi sertifika veremiyor. daha doğrusu milli eğitim ismek ve halk eğitim dışındaki kurumların verdiği sertiikayı kabul etmiyor.
ancak tercüman olmak isterseniz - ki türkiyede işaret dili tercümanı sayısı çok çok az- iş çok zor: ilk kurdan sonra 2 kur daha tercümanlık kursu almanız gerekiyor ve milli eğitim bakanlığının açtığı sınava giriyorsunuz ki çok zor, tüm sözlüğü ezberlemeniz gereken, duraklamayacağınız, mimiğinize dikkat edeceğiniz bir sınav. her yıl geçebilen sayısı çok az malesef. -
işitme engelliler ile iletişim kurmayı sağlayan dildir.
kanımca ingilizce, fransızca, almanca vb. yabancı diller ile aynı kategoriye konması gerekir. "hangi dilleri konuşabilirsiniz?" sorusunun bir cevabı da işaret dili olmalıdır. nasıl ki herhangi bir yabancı dili kullanabiliyor olmak belli alanlarda avantaj sayılabiliyor, o halde işaret dili de açık ara avantaj sağlamaktadır. aynı zamanda işitme engellilerin engellerini kaldırma ve onları topluma kazandırma adına yapılabilecek herhangi bir girişimden daha anlamlıdır. herhangi bir dil öğrenildiğinde iletişime geçmek ve o dilin mensuplarını anlamak nasıl kolaylaşıyorsa işaret dilini öğrenmek de "işitme engelli kültürünü" anlamak ve yaşamak adına mükemmel bir fırsattır. biraz fantastik olabilir belki, ama bence işaret dili okullarda seçmeli ders olarak verilse fena mı olur? -
universite yillarimda akici bir sekilde ogrenmistim. hatta eski ogrencilerim ile skype gorusmesi yapiyorduk. kariyer planlarimdan oturu biraz ara verdim hatta hic kullanamadim. bildiklerimin cogunu unutmustum. her dilin nankor olmasi isaret dilinde de gecerli. kullanmazsaniz unutursunuz.
ben turk isaret dili biliyordum ve amerikan isaret dili ogrenmek icin bir kac sene once kursa katildim. 3 ay surdu. eski bilgilerim ve yeni ogrendiklerim oyle karisti ki adapte olamadim. suan iki dilde de belli basli seyler disinda iletisim kuramiyorum.
isaret dili diye genel bir dil yok, her ulkenin kendi kulturu ile zenginlestirilmis dili mevcut. isaret dili biliyorum diyorsaniz hangisi oldugunu belirtmeniz lazim. neden her ulkede farkli dil var? evrensel bir dil olsa daha rahat anlasamaz mi isitme engelliler? diye sorular sorabilirsiniz. farkli diller olmasini cok basit ornek ile anlatayim;
bazi kulturlerde ekmek genelde el ile kopartilarak yenildigi icin isaret dilinde ekmek kelimesi ekmek kopartma hareketine benzer bir sekilde yapilir. ekmegi dilimleyerek yiyen kulturlerde ise dilimleme hareketi uzerinden anlatilir ekmek.
kisaca yasadiginiz kultur dili sekillendirir. ulke icinde bile farkli kelimeler ile karsilasirsiniz. ankara'da isaret dili kullanan birisi istanbul'a gore ayni ifadeleri farkli kelimeler kullanarak anlatabilir. bu dilin zenginligidir.