kırkyama



  1. kırkpare olarak ta ifade edilir.

    fakirliğin gözü kör olsun efenim, fakirin, fukaranın elbiselerini uzun zaman giymeleri üzerine elbiselerde yırtılır. peki elbiseler atılır mı? tabi ki hayır ... ''yama'' adında elbiselerin ömrünü uzatan metod kullanılır. sevgili dostlar bu ''yama'' ev ekonomisi dehaları olan kadınların aklına ''ulan ben bunu birleştirirsem harika battaniye olur'' düşüncesini doğurur. bu birleştirilen kumaşların, görsel olarak harika bir desen oluşturması ise ''kırkyama sanatı''nın doğmasına sebep olur.
    çeşitli ''küçük'' kumaşların birleştirilerek farklı şekillerde dikilmesi ile elde edilen bir sanata kırkyama denir.
    mesele burada ''arta kalan'' kumaşların rastgele dikilmesi değildir; onu ''sanat'' yapan şey yaratılan desenlerdir.
    örtü, giyim, battaniye, çanta, şapka, nevresim, yastık, yatak örtüsü hatta mobilya döşemelerinde kullanılmaktadır.

    yoksulluğun var olduğu tüm yıllarda var olan yama işi, özellikle 1929 buhranıyla birlikte artış gösterdi.
    sevgili dostlar, 1929- 1939 yılında yoksul kadınların un çuvallarından çocuklarına elbise diktiğini fark eden bazı un fabrikaları çiçekli çuvallar ürettiler. bunu yoksulluğun boyutunu anlayabilmeniz için yazıyorum.
    https://listelist.com/wp-content/uploads/2020/11/Yem-cuvali-modasi-e1605856667643.jpg
    https://pbs.twimg.com/media/C0NcXr7XEAExPWY.jpg

    özellikle büyük savaşlardan sonra artış gösteren kırkyama, ikinci dünya savaşı sonlarında artık bir moda akımı haline gelecektir.
    adına da patchwork deniliyor.
    inanmayacaksınız romare bearden diye bir adam var ve 1970'te yaptığı kırkyama, new york modern sanatlar müzesinde sergilenmektedir.
    ahanda şu;
    https://www.istanbulsanatevi.com/wp-content/uploads/2015/08/romare-bearden-yama-tablosu.jpg

    bitti mi? bir çok alanda uygulanmaya başlamıştır kırkyama...
    bunlardan en önemlisi kırkyamayı seramik sanatına uygulayanzoe hillyard'tır.
    kim derdi ki, yokluğun, yoksulluğun sembolü olan ''yama'' müzelerde milyonlar ödenen bir sanat akımı olacak...
    hey gidi hey...
    https://www.textilecurator.com/wp-content/uploads/2016/09/ZoeHillyard-Ceramic-Patchwork_Black-Bulb-Vase-2013_silk-ceramic-thread_23cmX11cm-596x1024.jpg
  2. kültürümüzde büyüsel anlamlar da taşıyan bir şey kırkyama. benden önce doğmuş ölmüş, ya da ölü doğmuş dört büyüğüm varmış. hiç batıl inancı olmayan annem konu komşunun gazına gelmiş bir şekilde. komşu kızları kırk kapıyı çalıp parça kumaş dilenmişler, sonra bu topladıkları parça kumaşlardan bir bebek kıyafeti yapmışlar. doğduğum gün bu giydirilmiş üstüme. yaşayacağım varmış yaşayıp gidiyorum. kırk yamanın bir kerameti olduğundan değil ama o zıbın hala duruyor evin bir yerlerinde .
    kendisini giyim kuşamımı beğenmeyen dinozorlara karşı koz olarak kullanmışlığım da vardır. doğanda bunu giydirdiğiniz insandan nasıl bir şıklık bekliyorsunuz acaba diyerek.