land and freedom - ken loach

• izledim ..

  • izledim
  • izlemek istiyorum
• youreads puanı (8.55)

1929 buhranının getirdiği yıkım tüm dünyada emekçileri açlığa ve on milyonlarca insanı işsizliğe mahkûm etmişti. temellerinden sarsılan kapitalizm, krizden kurtuluş yollarını ararken ilk önce yükselen sınıf hareketini ve devrim tehlikesini yok ederek kendini güvence altına almaya çalışmış ve dünyanın çeşitli ülkelerinde karşı-devrimci güçleri ve faşist hareketi yükseltmişti(almanya’da hitler, ispanya’da franco, italya’da mussolini).

bu dönem ispanyası’nın durumunu biraz daha açmakta fayda var. işçi sınıfı özellikle 1931 yılından sonra ülkeyi sarsan büyük grevler yapıyor; toprak reformu isteyen köylüler parlamentodan bir türlü gelmeyen reformlar karşısında toprakları işgal ediyordu. üst üste değişen hükümetler ve istikrarsızlık ortamı hali hazırda zayıf olan burjuvaziyi daha sert tedbirler almaya sevk ediyordu. işçiler ve köylüler her fırsatta saldırılara karşı gerekirse canı pahasına sokaklara çıkıyor, katlediliyor, sonra yeniden grevler örgütlüyordu, mücadele dalgasının ardı arkası kesilmiyordu. bu rüzgâr öylesine sert esmeye başlamıştı ki emekçiler için artık mesele iktidarı almak ya da tümden ezilmek noktasına gelmişti.

işte tam bu noktada ken loach’ın 1995 yapımı ülke ve özgürlük filminin ele aldığı dönem başlar. film, 1935-1936 yılları arasında, yükselişte olan franco’nun faşist güçlerin de içinde yer aldığı karşı-devrimci orduları sınıf mücadelesinin kökünü kazımak için adımını atmış ve büyük direnişlerle karşılaşmıştır. milisler ispanya’nın dört bir yanında karşı-devrimci güçlere karşı büyük direnişler sergilemektedir.

filmin ilk sahnesi ingiltere’de, ispanya’ya ait bir filmin gösterim sahnesiyle başlar. filmde milisler, faşistler ve iç savaşla kasıp kavrulan ispanya gösterilmektedir. amaç, ingiltereli devrimcilerden ispanya’da faşizme karşı birlikte direniş çağrısı yapmaktır. bu çağrıdan etkilenen liverpool’lu, britanya komünist partisi’ne üye genç bir işsiz olan david, ispanya’ya giderek poum (birleşik marksist işçi cephesi) milislerine katılır. bu milisler çok sınırlı imkânlarla vur-kaç taktikleriyle faşistlere ve karşı-devrimci güçlere karşı savaşmaktadır: savaş koşulları çok ağır, imkânlar kısıtlıdır. (16 kişilik bu milis grubunda bir ingiliz ve bir italyan’ın da bulunması bu mücadelenin yalnızca ispanyanın değil, tüm insanlığın mücadelesi olduğunu açıkça ortaya koyar.)

o dönemlerde gözünü yardım için stalin rusya’sına diken ispanya, bekledikleri yardımı bir türlü alamamakta ve mücadele kimi noktalarda gerilemeye başlamaktadır. sonunda beklenen yardım çok sınırlı olsa da gelir fakat stalin’in bir şartı vardır: milislerin düzenli orduya katılması. david, bir türlü sonuç alamayan milislerden ayrılıp bu düzenli ordulara katılma kararı alır. stalinist ispanya komünist partisi poum’u yasadışı ilan eder, gazetelerini kapattırır; liderlerini tutuklatır ve milisleri zorla dağıtmaya çalışır. bir süre sonra hata yaptığını düşünen david tekrar poum'a geri döner.