"siyaset" üzerine kuramsal bir kitaptır. ("siyaset" derken; günümüzde karşılığının sadece "devlet"e sıkıştırılması manâsında değildir. "yönetmek" eyleminin; hem tek tek "insan" bazında, hem de "topluluklar" bazında nasıl uygulandığı üzerine fikirler içerir. kitap; "insan"ın "insan"la, "grup"ların "grup"larla, "devlet"in "insan"la, "insan"ın "devlet"le, "devlet"lerin "devlet"lerle ilişkileri üzerine saptamalar, ve tabii ki hobbes'un bakış açısına göre "olması gereken ilişkiler" tezlerini içerir.)

niccolò machiavelli'nin "prens" eserinin üzerine hobbes'un "leviathan"ı inşa edilmiştir.

yakın tarihten günümüze gelirsek:

ikinci dünya savaşı boyunca, ve savaşın bitimiyle beraber soğuk savaş'ın çerçevesini çizen; abd ve destekçilerinin yürüttüğü, diplomat george frost kennan'ın kurduğu "çevreleme (containment)" teorisinin temelini,

kennan'ın getirdiği safhadan robert strange mcnamara ve henry kissinger'ın daha ileri sıçrattığı "abd dış politikası"nın temelini,

her ne kadar "devlet" aygıtına keskin şekilde karşı olsalar da; ludwig von mises ve milton friedman gibi iktisatçıların, binyıllar boyunca "devlet"in kendi kendine bahşettiği fonksiyonların (ironik bir şekilde) artık "şirket"lerde olması gerektiği fikrini,

"objectivism" akımının kurucusu ayn rand'ın von mises ve friedman'dan katbekat "devlet" aygıtına karşı oluşu, ve hattâ "birey"i bile ortadan kaldıracak kadar "mikro bireyci" zihniyetinin temelinde (yine ironik bir şekilde) "devlet"in kendi kendine bahşettiği fonksiyonların ("mikro birey"e) devredilmesi gerektiği fikrini,

"liberallerin" (ve kendilerini "en özgürlükçü" zanneden "libertarian"ların) kutup yıldızı olan robert nozick'in "anarşi, devlet ve ütopya" kitabının çekirdeğini "anti-leviathan" bağlamda;

"leviathan" kitabı oluşturur.

uzak geçmişe bakarsak:

konuya şu minvalde de yaklaşılırsa "leviathan" daha sağlıklı anlaşılabilir:

örneğin:

adam smith'in "milletlerin zenginliği" kitabı ile,

karl marx'ın (ve friedrich engels'in) "das kapital" dizisi (ve diğer külliyatı) peşpeşe değerlendirilirse;

iki devasa kutbun hangi noktalarda kopuşlar yaşadığı net görülür.

özellikle bugün: bütün dünyaya sadece tek kutuptan bakmaya mecbur bırakılıyoruz; bu tehlikenin farkına derhâl varmalıyız!

"leviathan"ı:
yazıldığı dönemin koşulları (1651 ve öncesi),
özellikle ingiltere'nin o dönemde dünya sahnesindeki konumu,
hobbes'ın ingiliz "devlet"i ile olan iletişimi + "devlet"e bakışı,
ve hobbes'ın entelektüel arkaplanını göz ardı etmeden de değerlendirmek; ilk hedef olmalı.

tıpkı:

rené descartes ile baruch spinoza'yı yan yana düşünmek gerektiği gibi;

en başta jean-jacques rousseau'yu da thomas hobbes ile yan yana düşünmek gerekir.

"leviathan"ın ortaya attığı tezler, ancak bu kadar geniş bir düzlemde değerlendirilirse biraz daha yakından idrak edilebilir.

ayrıca (bkz: #16594)