Kimdir?
ludwig josef johann wittgenstein,. avusturya doğumlu filozof, matematikçi. mantık ve dil felsefesi konularında yaptığı çalışmalarla modern felsefeye önemli katkılarda bulunmuştur. 20. yüzyılın en önemli filozoflarından sayılır.
-
dilbiliminin içine felsefeyi sıkıştırmaya çalışan 20.yy' ın dahi filozofu. wittgenstein' ı ayrı kılan şey yüzyıllardır felsefede sorula gelen " hakikat nedir? hakikati nasıl bilebiliriz? " sorularını tamamıyla dil sorunu üzerinde çalıştığı bir alanda " hakikati bilebilir miyiz?" şekline çevirmiş olmasıdır. russell ın anlattıklarına göre çok garip birisiymiş. zaten 1.dünya savaşında "cephede" felsefe tarihinin en önemli yapıtlarından biri olan tractatus logico-philosophicus u yazmış olması bu garipliğine örnektir herhalde. wittgenstein aynı zamanda mantıkla ilgili çalışmalarıyla da tanınır. -
eserlerinde öz itibariyle; konuştuğumuz dilin, algımızı manipüle ettiğini ve kısıtladığını anlatır. gerçeklik ve anlam kavramlarının sınırlarını, dilimizin sınırlarıyla çizer. isimlendirdiğimiz nesneleri, doğada veya çevremizde görebiliyor yada ona dokunabiliyorsak, zihnimizde bu isme bir imge yaratarak onunla eşleştiririz ancak soyut ve düşünsel olgular için bunu yapmamız, gerçeklik algımızı yani o düşünsel olgunun kendi içerisindeki derin manasını anlamamızı ve yorumlamamızı kısıtlar ve hatalı algılamamıza yol açar der.
bu sebeplerden ötürü, felsefik sorunların da biz insanlar için bir yanılsamadan ibaret olduğunu söyler ve doğru dil çözümlemeleriyle bu sözde sorunların çözülebileceğini belirtir. sözcüklerin birden fazla anlama gelmesinden yola çıkarak ilk zamanlar dilin yapay ve mantıksal olduğu varsayımına ulaşır. kendisinin tasarladığı yeni dil kavramı sembollerden ibarettir. ilerleyen zamanlarda mantık kavramını arka plana alan wittgenstein; salt dil ve dil bilgisi üzerinden olaya yaklaşarak, felsefenin olması gereken nihai amacının, dil yüzünden aklımızın ve algımızın büyülenmesiyle mücadele etmek olduğunu dile getirir.
hem yaşadığı dönemin hem de kendisinden önceki dönemlerin felsefeye dair fikirlerini temelden sarsmıştır. kitapları ufkumuzu açmada on kaplan gücündedir. yaptığı sert eleştirilere rağmen kendisinin de işin doğası gereği, felsefe kapsamında faaliyetlerde bulunduğunu unutmamak gerek^:swh^ (bkz: felsefe) -
dilbilim peygamberi. philosophical investigations, yani felsefi soruşturmalar, briket duvar gibi yazıdan ibaret değil de küçük, kısa bölümler halinde yazılmıştır ve anlaması da kolaydır. bir nevi kutsal kitap gibidir okuyana -
ailesi o kadar varlıklıymış ki böcek nedir bilmezmiş. -
Düşünbil'de çok güzel bir çeviri yapılmış. Özellikle para/sözcük analojisi ve satranç notasyonu bölümü gayet güzel. Sonunu ekleyeyim buraya.
Afiyet olsun:
Spoiler
"...
Wittgenstein çağdaş felsefenin o zamanki hâline düşmanca bir tutum içindeydi. Çağdaş felsefenin, hayatlarımızla ilgili önemli olan her şeyi bilimsel açıklama temelinde modellemeye başlayan bir kültürün ürünü olduğunu düşünüyordu. Hedefimizin bilgelik değil de bilgi dağarcığı olduğu, önemli olanın içgörüden ziyade bilgi olduğu, bizi rahat bırakmayan problemleri en iyi şekilde kalbimiz ve ruhumuzdaki değişikliklerle değil de daha fazla veri ve daha iyi kuramlarla ele aldığımızı savunan fikirlerin giderek daha yaygın bir şekilde benimsendiği kültürümüz, tam da Wittgenstein’ın korktuğu durumda bugün. Wittgenstein, bu tutumu üretmiş olan düşüncenin derinlerdeki gizli akıntılarını ortaya çıkarmaya çalışmıştı. Bu tutumun daha iyi bir dünya sağlamak yerine medeniyetimizi öldüreceğinden korkuyordu. Belki de Wittgenstein’ın bugün bu kadar az rağbet görmesi bu yüzdendir. Ve aynı nedenle Ludwig Wittgenstein, modern zamanların en önemli filozofudur." -
doğa bilimleri dışında kalan ve doğa bilimleri ile ilgisi olamayan her önerme, diyor wittgenstein, ''saçmadır''. bu pekinliğe rağmen, üzerine bir ton yorumlamalar, derlemeler, güzellemeler, kısacası ıvır zıvır yazılar yazılmış olup da kayda değer hiç bir şey anlatmayan çalışmalar yapılmış başka bir filozof bulmak zordur, düşünce tarihinde. öyle ki, wittgenstein, ''beni anlayan, sonunda bunların [ifadelerimin] saçma olduğunu görür.'' diyerek, iddialarının kendi önermelerini hiç de dışarıda bırakmadığını büyük bir safdillilik ile ifade eder. bu yüzden, ''bunları aşması gerekir, o zaman dünyayı doğru kavrayacaktır.'' mesajını salık vererek düşünce akışını sonlandırır.
7. üzerine konuşulamayan hakkında susmalı.