marshal berman “endişesiz” bir moderndi! çünkü, modernlik, endişenin radikalleşmesi olarak bir tekinsizlik deneyimidir ve berman’ın modernlik anlayışı da, tam da bu tekinsizliğin bir tür kavrayışını sunmasıyla farklılaşır. “katı olan her şey buharlaşıyor” formülünde anlamını bulan bir akışkanlığın, belirsizlik ve acının girdabında bir varoluş deneyiminin karşılığı olarak kavranır modernlik. berman’ın endişesi de, bu bağlamda, modernliğin kendisine yönelik tüketici ya da olumsuzlayıcı kavrayışlara ilişkindir. söz konusu girdap, modernliğin özünde yer alır ve modern olmak, berman’a göre, insanın kendisini içinde bulduğu bu “girdap”la ilgilidir; dünyayı dönüştürme imkanı ve olduğumuz her şeyi yok etme tehdidi bir arada bulunur, parçalanma ve yenilenme çelişkili bir bütünlük halindedir bu modernlik tasavvurunda. dolayısıyla, şehrin “sosyoloji”si ile siyasetin “teorisi” bir kavşak halinde kesişir berman’ın modernlik okumasında. neredeyse başlangıcından itibaren modernliği bir “kentsel dönüşüm” sorunu olarak sorunsallaştırır ve tartışır. modernlik “çelişkili süreçlerin” toplamıdır ve bu yaklaşım, berman’ı, diğer modernlik savunucularından, tek yönlü monist modernleşme kuramlarından ayıran bir çizgi olarak ortaya çıkar. bir başka nokta, marx ile modernlik arasındaki gerilimin berman’ın modernlik tartışmasında önemli devinim noktası olmasıdır. katı olan her şey buharlaşıyor da, hem bu devinmin ürünüdür, hem de çatışmanın modernlik lehine bir şekilde çözülmesidir. modernlik deneyimi tüketilmemiştir berman’a göre. bir yanda, dostoyevski’nin, kendisine bir piyano tuşu olmadığını kanıtlamak zorunluluğuyla kıvranan yeraltı adamının trajedisi olarak, öte yandan evrensel bir “gelişme” çizgisi olarak, farklılaşan ve derinleşen çelişkileriyle birlikte, sürmektedir. insan’ın ve özne’nin, kültür’ün ve değerler’in, kısaca modernliğin kurucu düşüncesine karşılık gelen nosyonların bütünsel krizine ne kadar çözüm sunduğu tartışmalıdır elbette bütün bunların. ama, sorunlara kattığı boyutlar ve açtığı tartışma yönleriyle marshall berman’a, bir teşekkür ile veda etmeliyiz şimdi. yazar ölür, yazı kalır.

kaynak: https://mutlaktoz.wordpress.com