mastürbasyon, cinsel davranışın hayal kurularak zihinde yaşanması, elle, yabancı bir cisimle veya sürtünerek boşalmanın (orgazmın) sağlanmasıdır. kendi kendine veya başka biri tarafından, elle, ayakla ya da cinsel ilişkiye girmeden vücudun başka kısımları ile veya mastürbasyon aletleri kullanılarak da mastürbasyon yapılabilir. yaş fark etmeksizin çocuklar ve hayvanlarda da mastürbasyon görülebilmektedir.

mastürbasyon türkçe’de “özdoyurum” olarak da kullanılmaktadır. "otoerotik aktivite" veya "otoerotizm" olarak da geçmektedir. dişiler ve erkeklerde genel olarak benzer şekilde yapılmaktadır. kelimenin etimolojisi incelendiğinde, latince "elle rahatsız etmek" anlamına gelen "manus turbare" kalıbından türetildiği görülmektedir. buradan da anlaşılabileceği gibi, dişilerde de, erkeklerde de mastürbasyon, cinsel organların genellikle el ile uyarılmasıyla yapılmaktadır; ancak kimi zaman özellikle yüksek zekaya sahip memelilerde (primatlarda) (şempanzeler, bonobolar, insanlar, vs.) çeşitli objeler kullanarak da yapılabilir.

ilginç bir şekilde dünyadaki hiç bir cinsel etkinlik, mastürbasyon kadar tabu görülüp, ayıplamasına ve tartışılmasına rağmen bu kadar yaygın bir şekilde uygulanmamaktadır.

alfred kinsey erkeklerin hemen hemen tamamının, kadınların ise dörtte üçünün hayatlarının en az bir döneminde mastürbasyon yaptığını göstermiştir.