Kimdir?
melayê cizîrî (ö. 1050/1641), kürt tasavvuf edebiyatının önemli bir temsilcisi ve kürt şairlerinin pîri olarak kabul edilir. halk arasında “şêxê cizîrê/ cizre’nin şeyhi” ve “reîsu’ş-şu’arâ/ şairlerin pîri” gibi lakaplarla tanınmıştır. yazdığı divan'la kürt tasavvuf edebiyatı tarihindeki yerini almıştır. onun divan'ı sadece önemli bir edebi eser değildir. aynı zamanda, kürt dili açısından da vazgeçilmez başvuru kaynaklarından biridir.
asıl adı ahmed b. muhammed el-bûtî el-cezerî’dir. kısaca “melâyê cizîrî” olarak bilinir. doğum ve ölüm tarihleriyle ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. cizîrî’den bahseden araştırmacılardan kürdolog d.n. makkenzi, melâyê cizîrî’nin doğum ve ölüm tarihlerini 1570-1640 olarak, alaaddin secâdî 1407-1481 olarak, wezîrê nadirî ise 1101-1169 olarak tespit etmişlerdir. sadık bahaeddin amedî de farklı görüşleri serdetikten sonra vefat tarihi olarak 1050/1640 üzerinde durmaktadır. ma’ruf haznedar da bahaeddin amedî gibi vefat tarihini 1050/1640 doğumunu da 975/1567 olarak vermektedir. feqî hüseyin sağniç ise “dîroka wêjeya kurdî” adlı eserinde melayê cizîrî’nin dogum tarihini 1589, vefatını ise 1664 olarak vermektedir. divanındaki bazı beyitlerin ebced hesabıyla hesaplanması ve yaşadıgı dönemden verdiği örneklerden yola çıkarak onun hicri 975-1050, miladi 1567-1640 yılları arasında yaşadıgı görüşünün en isabetli görüş olduğu söylenebilir.
melayê cizîrî, akranları gibi kur’an-ı kerim öğrendikten sonra medrese eğitimine başlamış ve sırasıyla cizre, hakkari, diyarbakır ve imadiye bölgelerindeki medreseleri dolaşmıştır. 32 yaşına kadar ilimle uğraşan melayê cizîrî, ilim icâzetini molla taha adındaki hocasından almıştır. melayê cizîrî’nin bilinen en önemli eseri hiç şüphesiz divan'ıdır.
kaynak:
melayê cizîrî’nin divan şerhleri arasında “el-ikdu’l-cevherî fî şerh-i dîvani’ş-şeyhi’l-cezerî“ adlı eser / abdulcebbar kavak
Bu başlığa bugün yorum yapılmamış.