1. amerika birleşik devletleri'nin en kalabalık ve en gelişmiş şehridir. dünyanın sayılı mega-kentlerinden, kozmopolit metropollerinden ve global yönetim merkezlerinden birisidir. birleşmiş milletler'in genel merkezine ev sahipliği yaparak önemli bir uluslararası diplomasi merkezi olmasının yanı sıra, ticaret, finans, medya, basın, yayın, sanat, moda, teknoloji, bilişim, araştırma, eğitim, kültür ve eğlence sektörlerine yönelik önemli katkılarından dolayı "dünyanın kültür başkenti" olarak tanımlanır. (bknz: okyanus ötesi)

    aynı zamanda birleşik amerika'nın kuzeydoğusunda bulunan eyalete adını verir. başkenti albany olan new york eyaleti, kuzeybatısındaki ontario gölü kıyısından, güneyinde, atlas okyanusu kıyısındaki new york şehrine ve long island'a dek uzanır. eyalet ile şehri birbirine karıştırmamak amacıyla, mega-kentin ismi sık sık "new york city" olarak anılır.

    ilçeleri akarsular ile birbirinden ayrılan kent, atlas okyanusu'nun kıyısında, hudson nehri'nin okyanusa aktığı yerde bulunan adalar ve yarımadalar üzerinde kuruludur. hudson nehri'nin okyanusa aktığı koy, ana karayı doğuya doğru yatay bir şekilde uzanan long island'tan ayıran east river kanalı ile birleşir. hayli kullanışlı akarsu, kanal, koy, körfez ve limanlara sahip olan new york şehri, manhattan, queens, brooklyn, bronx ve staten island olmak üzere başlıca beş büyük belediyeden oluşur.

    şehrin merkezi, dört bir yanından irili-ufaklı akarsuların aktığı, hem bir ada hem bir yarımada niteliği taşıyan manhattan'dır. şehrin alan genişliği bakımından en ufak, fakat en hareketli ve en gelişmiş ilçesidir. new yok şehriyle özdeşleşmiş önemli yapıların ve caddelerin geneli burdadır. kozmopolit yapısının, gökdelenlerinin ve kalabalığının yanı sıra, siyasî, ekonomik, sanatsal ve kültürel etkinliklerin merkezi olması bakımından şehrin diğer ilçelerinde yaşayanlar için de asıl new york şehri manhattan'dır. detaylı bilgi için (bkz: manhattan)

    bronx, merkez yerleşim manhattan'ın kuzeyindedir. köprülerle manhattan'a ve manhattan'ın doğusunda, long island'ınsa batı ucunda bulunan queens ve brooklyn ilçelerine bağlanır. brooklyn, şehrin güney kesiminin merkezindedir. doğusunda queens vardır ve verrazano narrows köprüsü ile batısındaki staten island'a bağlanır.

    avrupalıların new york'ta ilk yerleşim birimini ne tarihte kurdukları kesin olarak bilinmemekle birlikte, günümüz new york şehrinin temeli xvıı. yüzyılda hollandalılar tarafından "nieuw amsterdam" adıyla atıldı. bugünkü manhattan'da kurulan yerleşim yerleri, kısa zamanda batı hint kumpanyasının yürüttüğü kürk ticaretinin merkezi durumuna geldi ve giderek zenginleşti. fakat, ingilizlerin burayı ele geçirmesi çok sürmedi. ingiliz kralının kardeşi olan york dükü anısına new york olarak adı değiştirilen kent, amerikan bağımsızlık savaşı'na kadar ingiliz yönetiminde kaldı. savaştan sonra 1790'a dek abd'ye başkentlik yapan new york, amerika birleşik devletleri'nin ilk başkentidir.

    bir asrı aşkın bir süre boyunca new york şehri, amerikaya gelen göçmenlerin karaya ilk ayak bastıkları liman oldu. kıtaya yaklaşırken göçmenlerin gözlerine ilk çarpan, göçmen bürosunun bulunduğu elias adası'nın ötesindeki özgürlük adası'nda yükselen 93 metrelik görkemli özgürlük heykeli idi. (bkz: elias island) (bkz: liberty island) (bkz: the statue of liberty)

    new york şehrini kuranlar hollandalılardı, ama buraya yerleşenler ingilizler oldu. günümüzde seksen küsür dilin konuşulduğu mega-kente, almanya'dan gelen ilk büyük göçmen grubundan sonra dalga dalga yeni göçmen toplulukları akın etti. doğu avrupa ve almanya'dan gelen yahudilerden sonra en kalabalık göçmen topluluklarından bir diğeri ise, bir zamanlar şehrin nüfusunun dörtte birini oluşturan irlandalılardı. xx. yy başlarında büyük kafilelerle ekseriyeti sicilya ve italya yarımadasının güneyinden olan göçmenler gelmeye başladı. manhattan'da küçük italya ve çin mahallesi adı verilen kendine özgü göçmen mahalleleri kuruldu. manhattan'ın harlem beldesi, abd'nin en meşhur siyahî yerleşim merkezidir. siyahilerin en büyük tarih, kültür, sanat ve edebiyat akınlarından biri, xx. yüzyılın başında harlem rönesansı adıyla burada doğdu. ikinci dünya savaşı sonrası abd'ye göçen binlerce porto rikolu, bugün doğu harlem'in gettolarında yaşamaktadır.

    eski york şehri, büyük britanya adasının orta kesiminde, ingiltere'nin orta kesiminin kuzeyindedir. (bkz: york)