şizofreninin en yaygın görülen alt tipidir. kişi genellikle kendisine zarar verileceğine yada kötülük göreceğine inanır. radyoda çalan bir şarkı, televizyonda duyduğu bir cümle yada sokakta yaşanan bir tartışma kendisi ile ilgi zannedebilir. dönem dönem görsel ve işitsel halüsinasyonlar vardır. paranoid şizofreni sahibi kişileri çoğu zaman saptamak zor olabilmektedir, çünkü bu kişiler oldukça dengeli görünen psikolojik yapıya sahiptirler. duygusal sorunlar, konuşmayla ilgili problemler veya katatonik belirtiler neredeyse hiç göstermezler. özel olduğuna veya büyük bir görev için dünya'ya gönderildiği sanrısına kapılabilirler.
genel olarak iki karakter tipi görülür:
1-) verildiğine inandıkları görevleri yerine getirememe korkusuyla içlerine kapanırlar ve genellikle depresif bir ruh haline sahiptirler. dikkatli analiz edilmezlerse tipik depresyon hali ile karıştırılabilir.
2-) bu grup ise kendisindeki bu üstünlük iddiasına bel bağlayarak kendisini ortaya çıkarma, lider konumunda olma, diğer insanları bu özel görevi amacıyla manipüle etme şeklinde davranışlar gösterebilir.
paranoid şizofreni kişinin hayatını ciddi şekilde etkileyen ağır bir rahatsızlıktır. kişi daha önce yaptığı işleri yapmakta zorlanır ve hayat ile bağında ciddi kopukluklar meydana gelir.
henüz kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, yaşam boyu sürecek kronik bir rahatsızlık olarak görülmektedir. çoğunlukla ilaç kullanımı ile atakların önüne geçilmeye çalışılır.