-
benim hatun da sardı buna. halbuki eskiden beraber köfteler, kokorecler gumletirdik. yapma dedim etme dedim ama dinletemedim.
şimdi şöyle bir mesele var, hatun az önce havaalanında vejetaryen olduğunu unutup burger king'e gidip hamburgerleri götürmüş. gerçekten unutmaktsn kaynaklı bir durum. şimdi merak ettiğim bu konuda oructaki gibi 61 gün kefaret var mı, varsa unutmak vejetaryenligi bozar mı?
tecrübeli vejetaryen hocalarımızdan yardım bekliyorum. -
açıkcası vejetaryen olsam burger king'e gidip gönül rahatlığı içinde hamburger'imi yerdim. ekmek, marul, biraz da soya ve soğan'dan zarar gelmez diye umardım. -
yapay et ucuzlayıp yaygınlaşırsa, sonra tavırlarının ne olacağını merak ettiğim gruplardan birinin takip ettiği düşünce. -
ineğin bedenini inek ölüyor diye yemeyip, tecavüz sonrası doğan buzağı için salgıladığı sütünü içebilmek. -
annem 50sinden sonra sessiz sedasiz vejetaryen oldu. biraz şaşırdım cünkü ben daha önce bu konuyu -biraz da laf olsun diye- gündeme getirmiştim ama pek sallamamıştı. bana karşı bir artistigini de görmedim, bir yıldır et yumurta falan yemiyor ama bana yumurta da alıyor pastırma da alıyor. zaten etsever olmadim hic bir zaman diyor. hayatinda hic feminist, lgbt, hippi bir gecmisi de yoktur kendisinin: konchita travestisi erovizyonu kazanınca "avrupada bir sıkıntı var" diyen bi vatandas kendisi. i "boş bulundum hamburger yedim" diyenler altkültür "vejetaryeni" yani elalem ne der diye cumaya gidenlere benzer tahminimce.
bilim insanları ne diyor ona bakmalı. ben ihtiyac yoksa eger; gercekten ete ihtiyac yoksa boşa hayvanlarin öldürülmesine karsıyım. yok ihtiyacimiz yoksa oldurelim yiyelim. konuya vakif olmak gerek vejetryanlar et yanlilari seviyeli bi polemik yapsa da okusak keşke. -
vegan ve vejetaryenlere saygısı olan bir et sevdalısıyım. vegan'lar dönem dönem etçillere laf atıyor bunu da normal karşılıyorum misal bir inek, sütünü yavrusu için üretir bunu almamak gerekir yada hayvan hakları üzerinden argümanlar sunarlar ama atladıkları şudur; bir canlı yaşamını sürdürmek için mutlaka bir başka canlıya ihtiyaç duyar. bir fasulye konuşamıyor bunu yemekte bir sakınca yok bir yavru kuzu yemek sakıncalıdır diyenler olur ve kuzu fotoları üzerinden ajitasyonu sunar, bunu samimi bulmak çok kolay değil.
insanoğlu'nun iki köpek dişi etçil olduğunun en net göstergesi yerleşik tarımın çok çok yeni olduğunu biliyoruz, binlerce yıl etçil olarak yaşamışız ve bununla ilgili google'da tonla makale var. ha bugün zeytinyağlılar ve kısaca tarım üzerinden elde edilenler üzerinden hayatı idame ettirmek pekala mümkün belki ben de üç beş yıl içinde vegan olmayı düşünebilirim bilinçsiz kurban bayramı ritüellerini eleştirip çocukların yanında çöp tenekesi kenarına bırakılan kuzu kellelerin çocuk psikololijisi üzerine tartışmalarına katılabilirim. bir taraftan kızılay, bir tarafta cemaatlerin kurban derileri üzerine sürdürdüğü rantı insanlar et tüketmemeli noktasına çekebilirim sonuç ise bunun üzerinden bir etçil otçul tartışması laf kalabalığından başka bir şey değildir. insanoğlu kıtlık noktasında malesef hemcinsini yiyebilecek bir yamyamlık sergiler. bunu göremeyip hamburger yedim veganlığım bozulur mu sorusu ramazan ayı'nda imamlara sorulan süt içtim dilim yandı türküsünü okudum orucum bozulur mu'dan fazlası olmaz. -
tüketim sektörüne getirdiği eleştirinde haklı olan, ancak öngördüğü çözümler noktasında politik açıdan tamamen başarısız olan bir politik harekettir. sadece gıda tüketimi değil, hayvansal deri ve giyim sektörü, kozmetik, cilt bakım ve temizlik ürünleri, ispanya’daki boğa güreşleri ve türkiye’deki horoz dövüşleri, at yarışları, çin’deki yulin köpek yeme festivali gibi farklı olaylar da vejetaryenliğin alanına girmektedir. çünkü sadece et ve süt tüketiminden uzak durarak hayvan haklarını korumak mümkün değildir.
dolayısıyla aslında vejetaryenlik, doğrudan hayvan hakları konusuyla da ilişkilidir.
evet; besi hayvanları son derece kötü koşullarda besleniyor, kimi hormon takviyeleri ile hızla büyütülüyor, kimi inorganik besinlerle. özellikle kümes hayvanları daracık alanlarla günışığı görmeden (veya çok kısıtlı görerek) gelişiyor ve sonra dünya üzerindeki 7 milyar insanın tüketimine sunuluyor. balıklar, hindiler, inekler, domuzlar ve tavşanlar da öyle.
vejetaryenler, tepkilerinde haklı ama çözüm önerilerinin reelde pek bir karşılığı yok. bir defa önlerine şu soru çıkıyor:
1) hayvanları kötü koşullardan kurtardıktan sonra, iyi/doğal koşullarda yetiştirip et ve süt tüketmeye devam etmeli miyiz?
2) hayvanların öldürüp et yemekten vazgeçmeli, ölmelerine sebep olmayacak alanlarda onlardan yararlanmaya devam etmeli miyiz?
3) “hayvanlar, hiçbir şekilde insanlar tarafından yararlanılacak varlıklar olmamalıdır” deyip hayvan yetiştirmekten tamamen vazgeçmeli miyiz?
yani hayvanları kurtardıktan sonra daha iyi koşullarda yiyecek miyiz, yiyeceksek bunun ölçüsü ne kadar olacak, yoksa hiç mi tüketmeyeceğiz sorunsalı var vejetaryenlerin önünde. ve 2017 itibarıyla bu sorun hâlâ aşılamadı.
günümüze bakarsak, yine vejetaryenlerin bireysel bazda et tüketiminden kaçınmasınıın zerre kadar anlamı yok. çünkü hayvanlar yine kötü koşullarda yaşayıp ölmeye devam ediyor. vejetaryenlerin et yeme boykotu, hangi hayvanı kurtarıyor o korkunç mezbahalardan? elbette hiçbirini kurtarmıyor.
hatta vejetaryenlik, zaman içinde popüler kültür tarafından öyle metalaştırıldı ki, günümüzde sadece belli bir ekonomik seviyenin üstündeki kesim arasında bir trende dönüştü. (bkz: trend)
vejetaryenler, etten almaları gereken proteini çeşitli bitkilerden, baklagillerden, inorganik besinlerden alıyor. ama bu, gelir seviyesi düşük insanların kolayca yapabileceği bir iş değil. en azından ülkemizde değil. et yerine alternatif bulmak demek, para demektir. dolayısıyla bir politik hareket olarak vejetaryenlik, sadece zenginler arasında görülebilen bir tutumdan başka bir şey değil günümüzde. -
Vegan ve vejeteryan beslenme ile alakalı bilgilendirici bir animasyon
Tarihe damga vurmuş aydınların Vejetaryen beslenme ile ilgili yorumları...
Okumaya üşenenler için başlıca yorumlar:
!---- spoiler ----!
Albert Einstein: "Vejetaryenliğin yayılması kadar insanlığın sağlığına ve dünyada hayatta kalmalarına fayda sağlayacak başka bir şey yoktur"
Pisagor: "Et ve kandan oluşan canlılar, et ve kanla beslenmemeli; bu, kendini zehirlemekten başka bir şey değildir."
Buddha: "Vejetaryen olmak, nirvanaya ulaşan bir yolda bir adımdır."
Charles Darwin: "Gördüğüm en olağanüstü çalışan işçiler; Şili'deki maden işçileri, yalnızca sebze yerler (ayrıca bazı baklagil ve tohumları)."
David Pimentel: "Amerika Birleşik Devletleri'nde, yemek için beslediğimiz hayvanlara yedirilen buğdaylarla direkt olarak insanları besleseydik 800 milyon aç insanı doyurabilirdik."
George Bernard Shaw: "Benim çapımda bir beyin besinini ineklerden almaz. Vejetaryendir."
James Hansen: "Karbon salınımını azaltacak en etkili ve uygulanabilir çözüm et yemeyi bırakmaktır."
Moby: "Bir hayvanın gözlerinin içine bakıp şöyle diyebilir misiniz: "Benim iştahım senin ıstırap çekmenden daha önemli?"
Nikola Tesla: "Genel ilkeler adına, sığırı gıda sağlayan bir araç olarak yetiştirmek sakıncalıdır. Kesinlikle sebze yetiştirmek buna tercih edilmelidir ve bu nedenle de vejetaryenliğin, kurulu olan barbar alışkanlık sisteminden övgüye değer bir ayrılış olduğunu düşünüyorum. Bitkisel gıdayla geçinebileceğimiz ve hatta bu yolda çalışmalarımızı avantaja dönüştürebileceğimiz, yalnızca bir teori değil, müspet bir gerçektir. Birçok ırk, neredeyse yalnızca sebzelerden gelen üstün fizik ve güce dayanarak yaşar. Örneğin, yulaf ezmesi gibi bazı bitki besinlerinin, etten hem daha ekonomik hem de mekanik ve zihinsel performans konusunda etten daha üstün olduğuna şüphe yoktur. Dahası, bu tür gıda, sindirim organlarımızı kesinlikle daha az vergilendirir ve bu gıda miktarı bizi daha mutlu ve girişken yapar. Bu gerçekler ışığında, her çaba, ahlakımıza aykırı bir şekilde hayvanların nedensiz yere vahşice katledilmesini durdurmaya yönelik olmalıdır."
Richard Dawkins: "Ben vejetaryen olmak istiyorum. Herkesin vejetaryen olmasını isterdim. 100 veya 200 yıl sonra bugünkü hayvanlara karşı davranış şekillerimizle dedelerimizin kölelere davranış şekillerine baktığımız gibi bakabiliriz. Çiftliklerde ve kesimhanelerde hayvanlara karşı zalimce muameleye karşı çıkmak bizim için çok önemlidir."
Sokrates: "Hayvanları yeme arzumuzu sürdürdükçe; mutluluğu elde etmek, dolayısıyla da adil bir toplum yaratmak için gereken şartları sağlamak nasıl mümkün olacak."
Thomas Edison: "Vejetaryenlik, vücut sağlığı ve canlılığı üzerinde olduğu kadar zihin ve zihin faaliyetleri üzerinde de güçlü bir etkiye sahiptir. Diğer canlılara zarar vermeyi sonlandırmadıkça bizler, canavar ruhlular olarak kalacağız."
!---- spoiler ----!
Amerikan Gıda ve Beslenme Akademisinin Açıklaması: Bilimsel bulgular; vejetaryen beslenme ile; birçok kronik dejeneratif hastalıkların (aşırı şişmanlık, koroner kalp ve damar rahatsızlıkları, yüksek tansiyon, şeker ve bazı kanser cinsleri… gibi) risklerinin azaltılması arasında olumlu bağlantılar tespit etmiştir. -
yukarıdaki yorumda et yemeyenin daha cok para harcamak zorunda kaldığı iddia edilmiş ama ben bi kıyma, şnitsel fiyatina bir de yeşil mercimek fiyatina bakıyorum, baklagiller daha ucuz gibi görünüyor. fast foodun ete indirgenmiş olması da bi başka saçmalık veya endüstriyel oyun degil midir? ben 5 liraya doner ayran yiyecegime 4 liraya fasulye-ekmek ayran yemeyi tercih ederim. -
türkiye'de dışarıda yemek yemeyi bırakmanızı gerektirir. arkadaşlarla dışarıda bir şeyler yiyelim mevzusu geçtiğinde hemen kebap, döner, hamburger, pide akıllara geliyor. nasıl bir hale geldiysek o güzide akdeniz mutfağından eser kalmamış ülkemizde. bir de ülkemiz hala bu vejetaryenlik mevzusuna uzak olduğu için vejetaryen menü seçeneklerini yalnızca pizzacılarda görebiliyoruz. ev yemeği yapan yerlere gidip sebze veya bakliyat yemeklerinin içerisinde et bulmanız da olası.
bir de ne olur vejetaryenlerin yanına gidip de; "kanka şöyle terayağlı bir iskender olsa, cızzzz" demeyiniz, hiç çekici gelmiyor. yahu biz anamızın karnından vejetaryen doğmadık ki biz de biliyoruz iskenderin tadını, kebabın tadını.