-
- okudum
- okuyorum
- okumak istiyorum
-
youreads puanı (9.13)
zorba, yunanlı ünlü yazar nikos kazancakis'in olgunluk dönemi ürünü (1946). ağır ve suskunlukla yüklü geçen karanlık bir dönemin tadı buruk ilk meyvesi. nikos kazancakis, çağdaş yunan edebiyatının ancak buzlucam ardından seçilebilen, tedirgin ve büyük kişiliklerinden biri olarak çok tartışıldı, yanlış bilindi, az sevildi. zorba adlı bu romanı, onun kendisiyle giriştiği bir tür sessiz hesaplaşma sayılabilir. geçmişin, elden kayıp giden zamanın ve insanın temel yanılgılarının bir kez daha gözden geçirilmesidir bu roman. zorba aracılığıyla kazancakis özyaşamının yenilgiler ve soru işaretleriyle dolu bir bilançosunu çıkarır. bu bağlamda ele alınınca, bu roman, zorba ile yazarın yaşam öykülerinin çizili sınırları arasında sonsuz atkı ve çözgülerle sokunmuş büyülü bir kumaştır, denebilir; baştan sona sürekli bir arayışı, sonu gelmez çabaları yansıtan bir kanaviçedir; insanı arayışın serüvenidir...
(idefix)
-
yıllar önce okuduğum ve okuduğun en iyi kitap hangisiydi diye sorduklarında adını söylediğim kitaptır. yunan adaları, ege sahilleri gözünüzde canlanır. yaşamaktan keyif almanın romanıdır. ayrıca sinemada zorba'yı anthony quinn canlandırmıştır ki daha iyi bir oyuncu seçimi olamazdı herhalde. dün gece uyku hemen gelmeyince bir kez daha indirdim raftan, bitince belki tekrar uğrarım buraya.
“ne makine şu insan be; içine ekmek, şarap, balık, turp koyuyorsun. iç çekmeleri, gülüşler ve düşler çıkıyor!” -
zorba... okuduktan sonra şöyle bir oturup kalırsın, bitsin istemezsin. hayır bu kitabın güzelliğinden falan değildir. kitap güzeldir güzel olmasına da, zorba çok yakın arkadaşınız olmuştur, en yakın arkadaşınızı kaybedercesine üzülürsünüz bitmesine.
"kim söyleyebilir? tanrı da tıpkı benim gibi eğleniyor, öldürüyor, haksızlık yapıyor, seviyor, çalışıyor, tutulması olanaksız kuşları kovalıyor. hoşuna ne giderse onu yer o, hangi kadını isterse alır. serin sular kadar hoş bir kadının yeryüzünde yürüdüğünü görünce kalbini sevinç sarar; birden yer açılır ve o kadın kaybolur. nereye gider, kim alır onu? namusluysa denir ki: 'tanrı aldı!' çapkınsa denir ki: 'şeytan aldı!' ama, ben sana diyorum ki, patron, diyor ve yine diyorum ki: tanrı ile şeytan birdir."
aleksis zorba'nın askerleriyiz! -
ece temelkurana sizi yazar olmaya iten kitap hangisidir diye sorduğumda aldığım yanıttır. -
kazancakisin yıllar önce bugünü görürcesine yazdığı ölümsüz eser. bir tarafta patron modern hayatın yalnız adamını temsil ederken öte yandan zorba hayatı dolu dolu ve insanlar ile birlikte yaşamın bize nasıl olacağını gösteriyor. hepimizin zorba gibi bir dosta ihtiyacı var ama zorba gibi olacak gücümüz yok. romanı okuduktan sonra filmini izlemenizi de tavsiye ederim. -
"yüz yirmi yıl yaşadı,çünkü inanıyordu zorba. tanrısını bulmuş,eşeğini vermişti. ama bizim besleyecek tanrımız yok"
zorba sürekli soru sorar farkında olmadan okuyan herkesi iç hesaplamaya sürükler.
sahi biz ne zamana kadar kağıt yiyip mürekkep yalayacağız ? -
''ölümle yan yana gidişiniz
o kayalıklı yolda.
o çevik gövdeleriniz.
hayranlıkla izledim sizleri.
şafakta uyanıp yola çıkan.
iki yabanördeği gidiydiniz.
yine bitmemiş olan başka bir şarkıda sana şöyle bağırmaktayım:
ruhumu sıkı tut dostum,
dağılmasın! '' -
yorum yapmama gerek kalmamış, diğer yazarlar güzelliğini anlatmış zaten. girit folk müziği arkaplana açın ve kitaba kendinizi bırakın. -
tüm zamanını bilgisayar başında geçiren biri olarak: yaşlı zorba, yazardan da benden de daha gençtir ruhen, ama aklımda yer eden ne onun zihniyeti, ne yaşama sevinci ne de ilkel bilgeliği, şudur efendim:
!---- spoiler ----!
zorba savaş sırasında bir eve girer, evdeki kadını görünce sarılıp memesini tutar. sonra yazara ee kadınlar böyledir sarıldın mı hemen yumuşarlar gibi bir şeyler söyler.
!---- spoiler ----!
lan!?! elime kadın eli değmedi, doğruluğunu bilen söylesin, insan bir acaba diyor.
şaka bir yana zorba'yı okuduğumdaki benzer hisleri kurosawa'nın dersu uzala'sında tekrar yaşadım. belki sadece bir akıl hocasına ihtiyacımız vardır.
dersu uzala - akira kurosawa -
kitaplar yazarlarının tabutları gibidir, okuyucu tabutu açtığında yazar dirilir ve okuyucu yazarın hayatına ortak olur, onu yaşar lakin kitaplara konu olmuş hayatları yaşamış insanlarda vardır işte onlardan biridir zorba. kitapta, hayatı yaşamayı bütünüyle farklı açılardan benimsemiş iki insanın arkadaşın gerçek hikayesinden bahseder kazancakis ayrıca anthony quinn'in başrolünde oynadığı pek tatlı bir filmide çekilmiştir. -
ölüm yatağındaki fahişeye söylenen ''insanız, affet!'' cümlesi toplumun vicdanının ölüme karşı sonunda mağlup olacağını gösterir. kör ölüp de badem gözlü olmayacaktır belki ama kalabalık elbet birbirine özenip ağlayacaktır hor görülenler öldüğünde. yukarıdan bakılan affedecek midir bilinmez ama yukarıdan düşen gözyaşları her zaman olacaktır; göstermelik de olsa.