Kimdir?
16 ekim 1854 yılında doğdu, ünlü cerrah william wilde'ın oğludur. dublin'de trinity college'ta okudu, 1874'te oxford'a girdi. 1881 yılında amerika birleşik devletleri'ne gitti orada estetik üzerine bir dizi konferans verdi. ilk tiyatro oyunu vera new york'ta sergilendi. bir süre paris'te yaşadı, orada verlaine ve öbür sembolist şairlerle tanıştı. ingiltere'ye dönünce mutlu prens'i (1888) yazdı. oscar wilde, 1884 yılında constance lloyd'la evlendi. wilde, ingiltere'de estetizmin ve 'sanat sanat içindir' hareketinin başlıca temsilcisi olmuştur. wilde, eşcinsellikle suçlanarak iki yıl cezaevinde yatmıştır. daha sonra fransa'ya sürgün olarak gitmiş, 30 kasım 1900 yılında yoksulluk içinde ölmüştür.
-
sığırlıkta çığır açan tutanak kayıtlarından sonra "bizim kültürümüz"den olan mevlana'nın "cahilin yanında, kitap gibi sessiz ol" sözünü hatırladım, keşke mithat sancar "bizim kültürümüz"den kopan nadide öğüde uysaydı da yormasaydı kendini. gerçi mevlana'nın da şems olayları var ne kadar akp stili türk-islam kültüründen sayılır muamma. gerçi anladığım kadarıyla akp stili türk-islam kültürü necip fazıl'ın adını sayıklamaktan oluşuyor ama olsun.
neyse wilde'a dönelim biz, baktım ki pek bir şey yazılmamış bu büyük yazar-şair hakkında.
wilde ile tanışmam daha ufakken, gül ile bülbül'ü de içinde barındıran tüm öyküler kitabı ile oldu. hemen ardından dorian gray'in portresi ile bambaşka bir kapı aralandı.
romanı aynı zamanda estetizm felsefesine giriş maiyetinde de okunabilir diye düşünüyorum.
wilde, 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında toplumsal tabulara karşı mücadele etmiş, fiili saldırılara karşı durduğu gibi iki adet yargılamayla da yüzleşmiştir. tam bir "ahlaksız" olan wilde, hapis ve sonrasında sürgün ile cezalandırılmıştır.
tiyatro oyunlarını okumadığım için bir yorumda bulunamıyorum fakat esas ününe kavuşması bu oyunlar sayesindedir.
hakkında yazılmış pek çok biyografik roman bulunduğu gibi 1997 tarihli "wilde" isimli bir film de çekilmiştir.