absürt bir roman olarak geçmesine rağmen, tüm bu sıfatı modern edebiyat tarihinin en çok bilinen giriş cümlesiyle tek bir seferde var eden ve geri kalan her şeyi tamamen realizmin içerisinde yoğuran bir kitaptır.

“gregor samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu…”

her ne kadar çevirisi böcek olduğunu iddia etse de, aslında samsa bir böceğe değil, iğrençliği belirten toplumun kabul edemeyeceği farklı bir varlığa dönüşmüştür. yabancılaşma ve dışlanma olgusunu tek bir kelimede vermek isteyen kafka, "ungeziefer" kelimesini seçecek kadar dahi bir edebiyatçıdır. kendisi kitabın ilk baskısında böceği andıran bir çizimin bile kapağında kullanılmasını istememesi de bunu çok daha net bir biçimde açıklamaktadır.

aslında kitabı kafka'yı tanımayan biri olarak okusaydım, absürt komedi olduğunu iddia edebilirdim ama biliyorum, kafka mutsuz ve benliğinin bu şekilde varolmasından memnun değil.

samsa'nın dönüşümünü böcekmiş gibi tasvirlemek, bir toplumda değer kaybetmiş olmanın, bir fayda sağlayamamanın anlatılmasının en zekice yolu ve ayrıca faydasızlığının ve bir böceğin verebileceği zarar karşısındaki tepkinin de anlatılmasında büyük rol oynar. kitap üçüncü kişinin ağzından duygu yüklü durumları bile tek düze ve sade bir dille anlatmasına rağmen yine de bize, karakterin hissiyatını duygusal olarak hissettirmeyi başarmıştır. (albert camus, tek düze ve sade bir dil üzerine bir de karakterlerine bile bu özelliği kazandırarak hissettirmeyi başardığı için her zaman bir adım daha öndedir.)

kafka başka bir kitap üzerinde çalışıyor olmasına rağmen, 3 haftada, 3 oturuşta tamamlanmıştır ilk taslağını ve yayınlanabilmesi 3 yıl sürmüştür. bu kadar kısa bir kitapla ve bu kadar uzun bir öyküyle, toplum hakkındaki analizini başarılı bir şekilde tamamlar.

toplumda, fayda sağlayabildiğin kadar kabullenilirsin ve kendilerinin varoluşuna benzerlik sağlayamayan her şey yok edilme çabasına maruz kalmaya mecburdur. insanların içerisindeki varolma çabasını, kabullenme ihtiyacını ve genel olarak içerisinde bulunduğumuz varoluşun anlamsızlığını da anlatmayı başarır. bu konuyu, bu kadar basit ve sace bir öykü ile anlatabilmesi, aslında bu kitabın neden bu kadar iyi olduğunu açıklamaktadır.

ayrıca ailesinin kendisine karşı olan davranışlarıyla, bir olgunun, bu konunun diğer tarafı olan toplum açısından da yorumlanabilmesini de sağlamaktadır. böylelikle toplumun, her şeyin kendisine benzeyeceğine olan inancını ve kendisi gibi olmasını istediğini, hatta bir gün toplum içerisindeki her şeye benzeyeceğini düşündüğünü de görebilmekteyiz.

kafka romanlarındaki belirsizlik, hayal gücümüzle doldurabileceğimiz boşlular üretmekte. bunun sayesinde üzerinden bir çok analizi kendi yorumlarımızla çıkarabileceğimiz kitap 100. okuduğum kitap oldu.

helal olsun.