1. maviciler ya da mavi akımı olarak da karşımıza çıkabilen mavi hareketi mavi dergisi etrafında 1952-1956 yılları arasında edebiyat dünyamızda var olmuş bir harekettir.

    mavi dergisi 1 kasım 1952 tarihinde aylık sanat ve fikir dergisi” olarak ankara’da çıkmaya başlar ve bu ilk sayıda derginin sahibi ve editörü teoman civelek, “mavi’nin düşündürdükleri” yazısında amaçlarını şöyle dile getirir:

    biz, memleketimizin fikir ve sanat kalkınmasından birer “er” olarak çalışma azmindeyiz. şunu da belirtmek isteriz ki, fikir ve sanatı, sosyal bir sınıf veya zümrenin bir kavga bayrağı olarak kullanmıyacağız.
    hürriyet’in ve barış’ın rengi olan “mavi”, memleket bütünlüğü içinde çalışmayı kendisine hedef bilmiştir. bu toprağı, insanları ile, düşünce ve duyguları ile, kaderi ile, yani, bütün’ü ile kavrayan fikir ve sanat adamları safımızda yer alabilirler.

    sonralarda özdemir nutku dergi sahibi ve editör olarak görmekteyiz. nutku'ya göre derginin amaçlarından birkaçı da birbirine benzemeyen bu yazarlarları bünyesine ekleyerek “o dönemdeki yazın değerleri üzerinde bir tartışma açmak” ve “ulusal sanat anlayışının toplumcu gerçekçilikle” gelebileceği tezini ileri sürmek" tir.

    mavi denilince akla ilk gelen attila ilhan ile birlikte hareketin temsilcileri olarak ahmet oktay, ferit edgü, orhan duru, teoman civelek, güner sümer, bümin gaffar müstear adıyla fikret hakan, ömer faruk toprak, muzaffer erdost, yılmaz gruda, demir özlü, demirtaş ceyhun, hasan hüseyin korkmazgil, özdemir asaf, arif damar gibi isimleri verebiliriz.

    derginin derginin 21. sayısından itibaren attila ilhan’ın “sosyal realizm” yazıları yayımlanmaya başlar. fikir ve sanatı siyasi bir bayrak gibi değil hürriyet ve barışın simgesi olarak mavi sembolizmi ile attila ilhan'ın deyimiyle "sosyal realizm" kampanyası başlatılır.

    her yeni bir öncekinin karşıtıdır ilkesini bize düşündürerek;

    fikir ve sanatın siyasal bir bayrak olmaması gerekliliği düşüncesi ile toplumsal gerçekçiler'e

    divan şiirine karşı durup halk edebiyatına yakın olmaları ve anadolu kavramını ön plana çıkarmaları, 1923 sonrası inkılapları ve anadolu kültürünü şiirlerinde işlemeleri ile hisarcılar'a

    açık şiire karşı oluşları ve şiirlerinde kapalı imgelere yer vermeleri, şairane söyleyiş tarzları ve şiir-düz yazı farkına verdikleri önem ile garipçiler'e

    karşıdırlar.

    ayrıca "anadolu'nun kalkınması; sanat, politika ve ilim alanında anadolu'ya yönelişle sağlanır." derler.

    1952'de ankara atatürk lisesi öğrencilerince çıkartılmaya başlanan mavi dergisi ve beraberinde getirdiği mavi hareketi 1956'da derginin 32. ve son sayısını çıkartması ile son bulmuştur.

    mavi ve cumhuriyet dönemi diğer dergileri etrafında poetika ve politika üzerine yazılmış bu tez de incelemek isteyenler için burada bulunsun.

mesaj gönder