marxist felsefeye göre toplumların oluşumu 7 aşamadan müteşekkildir:

1-ilkel komünel toplum
2- köleci toplum
3- feodal toplum
4- burjuva toplumu
5- proletarya diktatörlüğü
6- sosyalist toplum
7- komünist toplum

bahsi geçen aşamalardan ilk 4’ü tarih sürecinde meydana gelmiştir ancak son 3’ü henüz meydana gelmemiştir.

şimdi bu aşamaları ele alalım:

ilkel komünel toplumda devlet yoktu, insanlar topluluklar halinde yaşıyorlardı, doğal yaşama hali vardı. sonra ortalık karıştı ve mülkiyet anlayışı ortaya çıkmaya başlayınca köleci toplum ortaya çıktı. hukuklar meydana gelmeye başladı. örneğin roma hukuku… roma hukuku köleci mantık ile harmanlanmıştır, ayıplı mal kavramı kölelerden ortaya çıkmıştır mesela. köleci bir toplumda ahlak var mıdır peki? köleye istediğin her şeyi yapabilirsin… roma’da din ve örf-adet, hukukun oluşumunun sebebidir. işte marx bunları iyi bilir. feodal toplumda ise batı roma’nın dağılması ile şövalyeler “çizme”nin alt kısımlarına kaçmışlar ve dağlık bölgelerde şatolar kurup orda derebeyliklerde yaşamaya başlamışlardır. serbest kalan köleler ise korunmak ve geçinmek kaygıları ile feodal beylere gidip korunma karşılığında o adamın toprağını sürme ve mahsülün yarısını alma talep etmişlerdir. işte bu oluşan gruplar toprak işçisi kabul edilebilecek feodal toplumun köylü kısmını oluşturmaktadır. (köylü-ağa ilişkisi) feodal düzenin yıkılması ise, 1453 istanbul’un fethi ile başlayan süreçte meydana geliyor ve coğrafi keşifler, merkantalizm, devamında sanayi devrimi ve ardına amerikan ve fransız devrimleri feodaliteyi bitiren süreci oluşturmuştur. bu süreçte yeni bir sınıf tarih sahnesine çıkmıştır: burjuva sınıfı. sonraki dönemde ise bu oluşan burjuvanın antitezi olan proletarya meydana gelmiştir. işte marx’ın aşamalarında bahsi geçen süreç buraya kadar doğru tespitlerdir. buradan sonrası ise tam bir fiyaskodur; neden? çünkü proletarya diktatörlüğü kurulacak, bu diktatörya sosyalist düzeni sağlayacak, sosyalist düzen evrilerek komünist sisteme geçilecek ve komünist sistemde de devletsiz toplum meydana gelecek demiştir marx.

bahsi geçen süreç tutmamıştır. hatta 1990’a kadar sscb’de ve onun uydu devletlerinde denenmiştir ancak geleceği olan bir öngörü değildir. sosyalist düzende her şey halk için, işçi için diyenler bir bürokrasi sınıfını meydana getirmişlerdir ve halka zulmetmişlerdir. tıpkı hayvan çiftliği’ndeki domuzlar gibi…

marx’ın yanılmasının sebepleri irrasyonaliteyi es geçmesi ve mülkiyet hakkını dikkate almaması. dediğim gibi, marx'ın geçmişe dair çıkarımları çok başarılıdır ancak ileriye dönük tahminleri ise tam bir fiyaskodur.

edit: @biri beni silksin uyardı, bilgi yanlışı düzeltildi.