esrarengiz yazar trevanian ın yine bask bölgesinden bizlere getirdiği , bitirdiğinizde bütün taşların yerine oturduğu ama okurken asla biten noktaya gideceğini öngöremediğiniz güzel bir hikaye. şibumi den sonra burda da bask bölgesinin işlenmesi google ı açıp basklar hakkında bilgi almaya zorluyor. benim asıl kendimi özdeşleştirdiğim karakter paul oldu . hayattan alınabilecek zevklerin mantığında sınırlayıp değersizleştirerek kendini babasına ve kız kardeşine feda etmesi üstünde durulması gereken bir bakış açısı. kitap bittiğinde ne olacak bunların sonu hep böyle mi derken yaşanan trajik duruma rağmen yine de rahatlıyorsunuz.
!---- spoiler ----!

"bana da acımakla vakit kaybetme, montjean. ben hayatta kendi durumumu dikkatle saptadım. ne fazla mutluluğa, ne de fazla acıya yer bırakıyorum. kendime güvenli ve kararlı bir yüzeysellik edindim. zevklerim var ama iştahlarım yok. gülüyorum, ama pek seyrek gülümsüyorum. beklentilerim var, ama umutlarım yok. esprilerim var, ama mizahım yok. çok atağım ama hiç cesaretim yok. açık sözlüyüm ama içtenliğim yok. çekiciliği güzelliğe tercih ederim. rahatlığı da yararlılığa tercih ederim. güzel kurulmuş bir cümle bence anlamlı bir cümleden daha iyidir. her şeyde yapaylığı seçerim!" sustu ve sırıttı. "belki bazıları beni kendime acımakla bile suçlayabilirler." omuzlarını kaldırdı. "ne olursa olsun, senin beni ziyan ediyorsun diye suçladığın hayat, zaten o kadar değerli bir şey değil. kumar oynuyorsam bile, bozuk parayla oynuyorum sayılır.

!---- spoiler ----!