albert einstein

Kimdir?

yahudi asıllı alman teorik fizikçi. almanya'nın ulm kentinde dünyaya gelen einstein, yaşamının ilk yıllarını münih'te geçirdi. lise eğitimini ve yüksek eğitimini isviçre'de tamamladı fakat bir üniversitede iş bulmada yaşadığı zorluklar nedeniyle bir patent ofisinde müfettiş olarak çalışmaya başladı. 1905 yılı einstein için bir mucize yıl oldu ve o dönemde kuramları hemen benimsenmemiş olsa da ileride fizikte devrim yaratacak olan dört makale yayınladı. 1914 yılında max planck'ın kişisel ricası ile almanya'ya geri döndü. 1921 yılında fotoelektrik etki üzerine çalışmaları nedeniyle nobel fizik ödülü'ne layık görüldü. nazi partisi'nin iktidara yükselişi nedeniyle 1933'te almanya'yı terk etti ve amerika birleşik devletleri'ne yerleşti. ömrünün geri kalanını geçirdiği princeton'da hayatını kaybetmiştir. albert einstein, özel görelilik ve genel görelilik kuramları ile iki yüzyıldır newton mekaniğinin hakim olduğu uzay anlayışında bir devrim yaratmıştır. sadece matematik hesaplamalar ve denklemler ile oluşturduğu kuramları sonradan deneysel olarak defalarca doğrulanmıştır. e = mc2 denklemi ile formüle ettiği kütle-enerji eşdeğerliği yıldızların nasıl enerji oluşturduğuna açıklama getirmiş ve nükleer teknolojinin önünü açmıştır. fotoelektrik etki ve brown hareketine getirdiği matematiksel açıklamalar, modern fiziğe diğer katkıları arasındadır. ömrünün büyük bir kısmını bütün kuramları birleştiren bir birleşik alan kuramı yaratmaya çalışarak geçirmiş ama bu çabaları sonuçsuz kalmıştır. einstein kuantum mekaniğinin bazı sonuçlarına, özellikle belirsizlik ilkesine oldukça şüpheci yaklaşmış fakat bu yaklaşımlar ileride geniş kabul görmüştür. einstein nazilerin nükleer bomba geliştirmesi endişesiyle abd başkanı roosevelt'e bir mektup göndermiş, abd'nin nükleer çalışmalara başlamasını tavsiye etmiştir. holokost sonrası yahudilerin kendi ülkelerine sahip olması gerektiği fikrini savunmuş, israil'in kuruluşuna destek vermiştir. çeşitli söyleşilerinde yahudilik dinine ve diğer kutsal kitaplara inanmadığını belirtmiş, sosyalizme sempati duyan bir makale yayınlamıştır. bertrand russell ile birlikte nükleer silahlara karşı bir manifesto da yayınlamıştır. einstein hayatı boyunca 300’den fazla bilimsel makale yayınlamıştır, ayrıca 150’den fazla bilim dışı çalışmaları da olmuştur. başarıları ve eserleri nedeniyle einstein sözcüğü, “dahi” ile eşanlamlı kullanılmaya başlanmıştır. 18 nisan 1955’te, albert einstein iç kanama geçirdi. israil’in kuruluşunun yedinci yıl dönümü nedeniyle bir televizyon konuşmasının taslağını hazırlıyordu ama bitiremeden hayatını kaybetti. einstein ameliyatı şu sözlerle reddetti, “istediğim zaman gitmek istiyorum. hayatı yapay bir şekilde uzatmak tatsız. ben payımı kullandım, şimdi gitme zamanı ve bunu zarif bir şekilde yapmak istiyorum”. 76 yaşında, princeton hastanesi’nde yaşamını yitirdi. einstein’ın kalıntıları yakıldı ve külleri bilinmeyen bir yere serpildi. otopsisi sırasında princeton hastanesi patolojisti thomas stoltz harvey, einstein’ın beynini korumak için ailesinden izin alarak çıkardı. ileride nörolojinin einstein’ın neden bu kadar zeki olduğunu bulacağına inanıyordu.