nbc nin `şaheser`lerinden biridir.

sürekli tekrar edip durduğumuz bir laf varya hani "gerçek eşsiz ve tekdir" diye. doğrudur fakat tek ve eşsiz olan bu gerçek, o gerçeğe bakan kafanın içinde çok farklı algılara bürünürek başkalaşmaya ve olduğundan farklı şeylere dönüşmeye başlar. gerçeğin, gerçeğe bakan öznenin gözlerine ve kafasına göre farklılık göstermesi, gerçeği, gerçek olmaktan çıkarmaz. gene de bizi gerçeğin kendisinden uzaklaştırıp, onu çarpıtmamıza ve o gerçekliğin yerine kendi gerçekliğimizi koymamıza yol açar.

herkesin kendi gördüğünü kendi gerçeği olarak okuyacak ve bize de gerçek sanki onun gösterdiğiymiş gibi aktaracak olması kültürel zenginliktir deyip şimdilik geçiştirelim. bu minvalde biz sadece gördüğümüze odaklanalım ve kendi bağlamımız içinde kendi şerhimizi aktaralım.

öncelikle bizim bağlam bu: http://youreads.net/yorum/212552

dolayısı ile işin beni ilgilendiren kısmı nbc filmlerini yılmaz güney ekolünün göstergeleri ışığında değerlendirmek.

önceki yazı kış uykusu izlenmeden yazılmıştı. filmi seyrettikten sonra bu filmin, önceki yazımda anlatmaya çalıştığım, nbc ile yılmaz güney in kıyaslanamazlığı / karşılaştırılamazlığı üzerine olan hususları kanıtlamaya yönelik çok şahane malzemeler sunduğunu gördüm. şöyleki bu filmdeki gerçeği yılmaz güney filme çekseydi küçük burjuva aydın ın `trajedi`sini değil yoksul kamu emekçisi imam ın `dram`ını anlatacaktı. yılmaz güney in kamerası elit bir mekan olan, içinde küçük burjuva sancılarının, çalkantılarının, bireysel psikolojik kavgaların döndüğü butik otelin içine değil, ahırdan hallice, içinde yoksulluktan öte sefaletin, yokluğun ve açlığın ve mahrumiyetin hüküm sürdüğü hamdi ve ismail kardeşlerin evine zoom yapacaktı ve biz bu filmde bir burjuva trajedisi değil hayatları bir burjuva tarafından sikilip atılmış emekçi dramı görecektik. bu örnek sadece yılmaz güney değil, `şerif gören`, `zeki ökten`, `zeki demirkubuz`, hatta `erden kral` için de geçerlidir. bu her biri birbirinden kaliteli yönetmenlerin nbc ile kıyaslanmasının imkansızlığının nedeni işte bu kış uykusu filminde akıp giden gerçekliğin kimin gözünden anlatıldığı problematiğinde yatar.

örneğin `yeraltı` nı ele alalım. kamera zeki demirkubuz un değil de nbc nin elinde olsaydı engin günaydın ın oynadığı roldeki adamın değil diğer yazar kişisinin açmazlarının ve çelişkilerinin başat olduğu bir gösterim izleyecektik. dolayısı ile aynı gerçeği aynı bağlam içinde anlatmayı tercih etmeyen, kendi algılarına göre kendi gerçekliklerini farklı zeminlerde oluşturmuş farklı sanatçıları mukayese edemeyiz.

tüm bu yazdıklarım spekülatif gibi gelebilir. farkındayım. ama bu varsayımsal örnekleri vermekteki yagene amacım ilk yazımda ortaya koyduğum argümanları desteklemek sadece. yoksa yılmaz güney de pekala kamerasını bir burjuvanın dünyasına sokabilir `arkadaş` da olduğu gibi. nbc de `üç maymun` da patronun değil emekçi olanın dünyasını gösterdi neticede. benim anlatmak istediğim neyi gösterirlerse göstersinler, gösterdikleri şeyi kimin gözüyle gösterdikleri noktasında ayrılmaları ve bu ayrılmanın birbirlerin aynı kulvarda karşılaştırma olanağı vermediğidir. esinlenme mevzusunda, tabi ki nbc nin yılmaz güney den etkilenmediği, bir şeyler öğrenmediği iddia edilemez. üç maymun başlı başına bir film olarak bir yılmaz güney esinlenmesi olması ( (bkz: baba) ) ve senaristi `ercan kesal` ın yılmaz güney ekolüne yatkın bir abimiz olması da bunu kanıtlar zaten.

son söz olarak espri babında şunu söylemek istiyorum.
yolun kimin filmi olduğunu hala tartışırız.
yılmaz güney in mi şerif gören in mi?
madem öyle ben de soruyorum şimdi
kış uykusu kimin filmi?
nuri bilge ceylan ın mı? çehov un mu?
yol un kazandığı ödülü yılmaz güney aldığına göre kış uykusunun hak ettiği ödülün asıl sahibi çehov değil mi?