• okudum
    • okuyorum
    • okumak istiyorum
  • youreads puanı (7.00)
petrol - daniel yergin
"elinizdeki kitap petrol adını taşımasına karşın aslında yüzyılımızın tarihidir. çünkü petrolün modern anlamdaki tarihi gelişmesi 19. yüzyılın ikinci yarısından başlamasına karşın, yüzyılımızı büyük ölçüde etkilemiştir. bunun nedeni petrolün dünyadaki temel politikaları belirler hale gelmesi ve günlük yaşamımızı kökünden değiştirmesidir. petrolün etrafında kümelenen güç ve zenginlik savaşını epik bir anlatımla ve kronolojik olarak veren bu kitap, japonların pearl harbour baskınından, hitler'in rusya'yı istilasına, süveyş krizinden yom kippur savaşına kadar dünyamızı etkileyen olaylarda petrolün nasıl kritik rol oynadığını göstermektedir. yergin, çalışmasında tüm bunları sergilerken hem ekonomi ve teknolojinin genel yönlerine hem de işadamları ve politikacıların strateji ve entrikalarına değiniyor. bu hikâyenin oyuncuları arasında kimler yok ki? petrol dünyasının en zengin ve en nüfuzlu kişisi d. rockefeller, henri deterding, gülbenkyan, j. paul getty, armand hammer ve daha pek çoğu oyundaki yerlerini alıyorlar. isimler bu kadarla kalmıyor elbette; winston churchill, adolf hitler, joseph stalin, ibni suud, muhammed musaddık, dwight eisenhower, henry kissinger, petrolcülükten başkanlığa giden öyküsüyle george bush ve tabii saddam hüseyin de birer birer karşımıza çıkıyor. bu ilginç ve önemli hikâyeyi daniel yergin'den daha iyi kim anlatabilirdi ki? dünya petrol endüstrisinin önde gelen otoritelerinden biri olmasının yanı sıra newsweek dergisinin tanımıyla "yazılarıyla geçmişi yaşama geçiren ender tarihçilerden biri olarak" daniel yergin, ufkumuzu açıyor, dünyayı daha iyi kavramamızı sağlıyor."
(arka kapak)
  1. kitabın türkçe ismi petrol ve petrolle ilgili çok şey öğreniyorsunuz okuyunca ama beklediğim bazı teknik detayları bulamadım: brent petrolü nedir, wto nedir, aralarındaki fiyat farkı neye göre şekillenir, vs. bunun yanında petrolün kimyasına ilişkin de çok detay yok: en basitinden çağımızı değiştiren plastik nasıl elde edilmeye başlandı, ekonomilere ne çeşit etkisi oldu, gibi...

    bunları bir yana bırakırsak, muazzam bir çalışma. sırf kitap için yüzlerce ropörtaj gerçekleştirilmiş, binlerce kaynak taranmış. kaynaklar listesi 80 sayfadan uzun. kitapta geçen her ciddi argüman referanslarla bir kaynağa dayandırılmış. ve müthiş bir üslup söz konusu. 150 seneyi bulan tarih dilimindeki yüzlerce kişi ve olay şaşılacak bir yetenekle hikayeleştirilmiş. kitabın hiçbir yerinde sıkıldığımı hatırlamıyorum, acayip bir sürükleyicilik yakalanmış. muhtemelen türünün en iyi örneklerinden biri. sırf bu nedenle bile okunabilir.

    gelgelelim eksiklerine :) tuğla ebatlarında olmasına rağmen bu bir giriş kitabı. endüstri devrimi sonrası abd tarihine giriş ya da ortadoğu tarihine giriş olarak okunabilir. ancak avrupa ayağı, özellikle ikinci dünya savaşından sonra çok geride kalmış. petrol-ekonomi-politika etkileşimi abd, meksika, venezuela ve özelikle ortadoğu ülkeleri için uzun uzun işlenmesine rağmen avrupa için bu pek yapılmamış. özellikle 70'lerde kuzey denizinde muazzam petrol yatakları bulunması sonrasında ingiltere ve norveç'in ekonomi politik duruşlarının nasıl değiştiğine çok az değinilmiş. pozitif mi negatif mi demek lazım bilmiyorum ama bu ayrımcılığın adil olmadığını sanıyorum. bunun yanında kitabın nefesi 90'larda bittiği için günümüzün en önemli petrol tüketicisi çin neredeyse hiç yok kitapta.

    diğer yorumlarda söylendiği gibi iş bankası yayınlarından çıkan kamuran tuncay çevirisi problemli. 50-60 sayfa okuduktan sonra ingilizcesine döndüm. orijinal dilinde okunmayı hakeden bir kitap.

mesaj gönder