1. bazı canlıların, kimyasal enerjiyi ışık enerjisine dönüştürmesi ve üretilen ışığın yayılması. yerde, gökte ve suda yaşayan 1500’den fazla canlıda görülür. karada en iyi bilinen örneği yaz aylarında gördüğümüz ateş böceklerinden gelir ama ağırlıklı olarak denizlerde görülür. bir canlının Biyolüminesant olabilmesi için o türün lüsiferin üretebiliyor olması gerekir. lüsiferin, oksijenle tepkimeye girdiğinde ışık üreten bir moleküldür. Biyolüminesant canlılar ışıklarını ihtiyaçlarına göre kontrol edebilirler ve beslenmek, eş bulmak veya savunma sistemi olarak kullanırlar.

    birçok canlı beslenmek ve avlanmak için ışıklarını kullanırlar. planktonlar bazı ahtapotların ışıl ışıl yanan ağız kısmına kanıp, yem olurlar. biyolüminesansın balıklardaki en iyi örneğiyse derinlerde yaşayan fener balığı türüdür. balığın dişisi tepesinden sarkan ışıkla avını doğrudan ağzına çeker* bir başka örnek de puro köpek balığıdır. derinlerde bile göbeği ışıl ışıl parlayan bu hayvan biyolüminesans sayesinde nice balinalar ve mürekkepbalıkları avlamıştır. adını da kendinden büyük hayvanları ısırdığında bıraktığı izlerden alır zaten. gerçi ingilizcesi cookie cutter shark ama olsun.

    biyolüminesans ayrıca eş bulmak için de kullanılır. birçok balık ve ahtapot, potansiyel eşleri kendine çekmek, dişi, erkek ayrımı yapabilmek için biyolüminesansı kullanır. mesela şu dişi ahtapotun sarı ışıklı halkası.

    bir başka kullanım alanı da savunmadır. bazı canlılar orduların kullandığı sersemletici flash bang bombaları gibi, yaklaşan bir avcıyı kaçırmak için ışık bombası patlatabilirler. mesela vampir mürekkepbalığı kaçarken ışıklı bir sıvı bırakır veya bir mürekkep balığı cinsi olan Octopoteuthis deletron yanar döner kollarını bırakıp, avcının kafasını karıştırıp kaçabilir. karnı ışıklı bazı başka balıklar da, yüzeydeki ışığı kamuflaj olarak kullanıp, derinden gelen avcıları atlatabilirler.

    son olarak, izlemeye bayıldığımız ve uğuruna şiirler şarkılar yazılan yakamoz da bir biyolüminesans örneğidir. genelde suyun yüzeyine yakın yaşayan tek hücreli dinoflagellate yani deniz yosunlarının gece dalgalar arasında yüzerken yaydığı ışıkla oluşur.

mesaj gönder