1. ethika nikomakheia'da aristoteles altın orta/orta yol kavramına ''mesos'' adını verir ve buna ulaşmayı sağlayan akıl yürütmenin niteliğinin adı “orthos logos”tur, sağduyulu düşünce ya da salim akıl ama en temel karşılığıyla doğru akıl yürütme olarak düşünülebilir. aristoteles ahlakındaki en önem özellik, modern etik kuramlarından farklı olarak duyguların da orthos logos ile ilişkilendirilmesidir. salt mantık, aşırılıkların akılla törpülenmesi yeterli değildir. bu nedenle erdem, hem doğru aklı hem de doğru arzuyu gerektirir. etik, doğru ve yanlış ayrımından çok, iyi insan olmanın gerektirdiklerini yerine getirmekle var olacaktır.

    aristoteles, altın orta'nın kişisel erdemlere özgü olduğunu söyler. ahlakı bir çizgi gibi düşünürsek, her erdem iki ucu da kötülük olan bu çizginin ortasında yer alır. bu mesos (orta) ahlaki davranışın olmazsa olmazıdır. mesos'a ulaşıldıktan sonra, erdemin sürdürülebilmesi ise aşırı ve eksik olmadan kaçınmakla sağlanabilir.

    karaktere dayalı olanın dışında aristoteles'in bir altın orta vurgusu daha vardır: herkes için aynı olan orta. bu 'ortak' orta, aritmetiksel bir orantı olarak düşünülebilir. fakat bağıl koşullar dahil edildiğinde orantı da kendince değişim gösterir.

    orta yolun bulunması nasıl gerçekleşecek sorusuna aristoteles'in de net bir cevabı yoktur. genel ahlaktan çok özel ve tikel olana bakılması gerektiğini öne sürer. karakteristik mesos, bizi ortak mesos'a yöneltecektir. misal, bir çocuğun bir oturuşta 5 kilo yemek yemesi fazla, 1 kilo az ise çocuğa 2,5 kilo yemek veremezsiniz. çocuğun bireysel özellikleri ne kadar yemek yemesi gerektiğinin belirleyicisidir. yine de işin içinden çıkamayan aristoteles, çözüm olarak ''en az kötü olanın seçilmesi''ni önerir.

mesaj gönder