dün gece 2. kez izledim etkisi üzerimdeyken yazayım dedim…

sinema tarihinin en uzun süren öldürme sahnesini içeren dekalog'un beşinci filmi.

sanki film değil başka bir şey…

sarı, yeşil ve kahverengiliğin doruğa çıktığı renk düzenlemeleri, kusursuz planlar ve açılar kullanılarak şiddeti çırılçıplak soyan ve olduğu gibi gösteren bir film...

görüntü yönetmeni slawek idziak' ın ‘’kirli şiir’’ dediği yeşil filtreyle varşova’yı en aydınlık anda bile sisle kaplı bir cinayet gecesindeymiş hissini uyandırarak korkunç bir yere çeviren, yine filtreyle özellikle yapılmış pis, sarı bir gökyüzü…

doğu bloğu, demirperde kültürü, loş devlet daireleri, kirli arabalar…

kieslowski’nin hemen hemen bütün filmlerinde kullandığı polonyalı kompozitör zbigniew preisner’in o tüyler ürpertici müziği eşliğinde…

insanın içini karartan sahneleri acıyı sömürmeden ama o acıyı insanın içine işleten bir yorumla sunuşu…

kieslowski'nin tipik özelliklerinden biri de filmlerinin başı ve sonundaki simetridir. bu filmde de ilk sahnedeki asılmış kedi bedeni ile son sahnedeki asılmış gencin bedeni bize aslında şeyler ve durumlar farklı olsa da yaşamın ne denli benzer görünümlerle çalıştığını göstermektedir.

suçludaki suçsuzu, mağdurdaki suçluyu, katildeki masumiyeti, devletteki katili, bireyin yalnız bırakılmışlığı ile onu suça iten sürecin ilişkisini inceler…

ve bir insan ne yapmış olursa olsun en vahşi ve acımasızca bir nedeni olmadan bir cinayeti işlemiş bile olsa ölümle cezalandırılmamalı diyen kieslowski seyirciyi olağanüstü anlatımıyla buna ikna eder...

avukat:

"kabil'den bu yana hiçbir ceza dünyayı iyileştirememiştir..."

kieslowski:
...“bu filmi çekmek istememin sebebi, bütün bu olanların benim adıma yapıldığını düşünmem, çünkü ben bu toplumun bir üyesiyim, bu ülkenin vatandaşıyım ve bu ülkede birisi, bir başkasının boynuna ipi geçirip ayağının altındaki tabureye tekme atarsa, bunu benim adıma da yapıyor demektir. ve ben böyle bir şeyi istemem. bunu yapmalarını istemem. bu filmin ölüm cezasından çok, genel anlamda öldürmeyle ilgili olduğunu düşünüyorum. hangi sebeple olursa olsun, kimi öldürürseniz öldürün ve kim öldürülürse öldürülsün, öldürmek yanlıştır. sanırım bu da, bu filmi yapmamın ikinci sebebi. üçüncü olaraksa polonyalının dünyasını, insanların birbirlerine hiç acımadığı, birbirlerinden nefret ettiği, kimsenin birbirine yardım etmediği, sadece engel olduğu korkunç ve renksiz bir dünyayı tanımlamak istedim. insanların birbirlerini geri püskürttükleri bir dünya. yalnız yaşayan insanların dünyası.”...

bir insan yaşam örgüsünün ona verdiği etkiyle ne kadar kötülük yapmış olursa olsun bir gün içindeki saf ve masum çocuk dışarı çıkabilir. bir insanın iyi ya da kötüye evrilmesi yaşadıklarından bağımsız değildir ve sadece onun sorumluluğunda değildir. bu yüzden onu o noktaya getiren koşulları hiçe sayarak onu öldürerek cezalandırmak da cinayettir.