(bkz: mutezile)
(bkz: eşarilik)
(bkz: selefilik)

bu kavramlar eni konu bilinmeden, emeviler ve abbasiler okunmadan, gazali isimli mahlukun islam dünyasına verdiği zarar anlaşılmadan islam dininde felsefe vardır veya yoktur diyemezsiniz. hatta ortaya bir fikir bile süremezsiniz. bu nedenle, öncelikle bu kavramların detaylarını araştırın.

günümüz için konuşacak olursak, islam dininde felsefe yoktur, hatta yasaktır. felsefeyle uğraşanlar, fizik, kimya, biyoloji, matematik gibi bilimlerde çalışma yapanlar büyük günahkarlardır ve bu kişilerin önce uyarılmaları, yaptıklarına devam etmeleri durumunda öldürülmeleri caizdir. bunları ben demiyorum; gazali diyor, ebussuud efendi diyor ve daha bir çok sözde din adamı diyor.

geçmiş için konuşacak olursak, islam rönesansı denen dönemde bilgili insanlar felsefe yoluyla bilgi ürettiler. kısa süren bir dönemdi ve bugünün islam dünyası tarafından unutuldu gitti.