tiksindim. fakat bu tiksintim kitabın kötü oluşundan değil anlattığı iğrenç olaylar yüzünden!
kitap 2.dünya savaşın'da bir çocuğun başından geçen olayları konu ediniyor. söylenenlere göre otobiyografik öğeler de taşıyormuş içinde. yani yazarımız buradaki bir çok olayı görmüş. çünkü tasvir yeteneği o kadar güçlü ki alman askerlerinin köylülerin kahramanımıza yaptığı işkenceleri adeta size film gibi izlettiriyor. sadece izletmekle de kalmıyor canınızı yakıyor.
bir sayfa'da alman askerleri köyü basıp karılara kızlara işkence edip tecevüz ederken bir arka sayfayı çevirdiğinde rus askerleri köye gelip çocuklara şeker dağıtıyor!!
kitap gerçekten aldığı övgüyü de bu kadar dile çevrilmesini de sonuna kadar hak ediyor. ikinci dünya savaşına dair güçlü belgedir bu kitap. kitabın en beğendiğim yeri de son sayfasında yazdığı şu oldu:

"sabahları çok erken kalkıyorduk. hoşgörüyle bakıyordum diz çöküp dua eden yaşlı adama. şehirde yetiştiği halde, bu
yaşta köylü hayatı sürüyordu. dünyada yapayalnız olduğunu, artık kimseden yardım beklememesi gerektiğini bilmiyordu. oysa hepimiz yalnız olduğumuzu, gavrila'ların mitka'ların ve öteki dostların, yaşantımızdan gelip geçtiğini bilmeli, anlamalıydık. insanlar anlaşamadıklarına göre, dilsizliğin de önemi yoktu. birbirleriyle takışır, birbirlerinden hoşlanır, öpüşür ya da tepişirlerdi. ama herkes yine kendisini düşünürdü. coşkularımız, anılarımız, duygularımız sazdan
perdelerin ırmağı kıyıdan ayırdığı gibi bizi birbirimizden uzak tutuyordu. dikkati çekecek kadar yüksek ama göğe erişmeyecek kadar alçak karlı dağ tepeleri gibi, aşılmaz vadilerin ötesinden birbirimize bakıyorduk. "

ve diğer güzel satılar:

"köylülere göre, yahudiler'in yakıldığı fırınlardan çıkan dumanlar gökyüzüne dimdik yükselip tanrı'nm ayakları altında yumuşacık bir halı oluyordu. oğlunun ölümüne üzülen tanrı'yı avutmak için, gerçekten bu kadar yahudiyi kurban etmek gerekli mi, diyordum kendi kendime. belki yeryüzü yakında kocaman bir yangın yeri olacaktı. papaz, bütün insanların bir gün öleceğini, hiçlikten gelip hiçliğe döneceklerini söylememiş miydi?"- syf.113

"bulmak, yaratmak istediğim şeyleri düşünerek uyurdum. örneğin, insan vücudu için bir fitil bulup ateşliyordum. derinin, gözlerin, saçların rengini değiştiriveriyordu. fitili taş yığınına soktun mu, köyün bütün evlerinden güzel bir evin oluyordu. kem gözlerden koruyordu sonra insanı bu fitil. böylece, kimse benden kaçmaz, daha rahat, daha mutlu yaşardım.
beni şaşırtıyordu şu almanlar. amma ziyankârdılar ha! böylesine acımasız, sefil bir dünyanın hâkimi olmak neye yarardı?"-syf.103

"dinamit lokumu tek başına pek yanıcı değildi. ama fitil ateşlenince, birkaç saniye sonra patlayıp koca bir çiftliği havaya uçurabilirdi. bu tür silahları icat edip yapan kişileri düşünmeye çalışırdım. almandılar şüphesiz. çevrede onlara kimsenin dayanamayacağı, bu alanda polonyalıları, ruslar'ı, çingenelerle yahudiler'i, çok geride bıraktıkları söylenmiyor muydu? böylesine bir yaratıcı gücün, nereden geldiğini sorardım kendi kendime. neden köylüler yaratıcı güçten bu kadar yoksundular? neden değişik bir saç rengi, bir göz rengi bazı insanlara büyük üstünlük sağlıyordu?sa-ban, orak, tırmık, tekerlek, kuyu değirmen, en cahil köylünün tek başına yapıp ne işe yaradığını nasıl kullanılabileceğini bildiği basit şeylerdi. ama, cansız bir plastik parçasına inanılmaz bir yıkma gücü veren fitili bulmak, en kurnaz çiftçinin bile yeteneğinin çok üstündeydi."- syf.102