adını roma savaş tanrısı mars'tan alan, güneş sisteminin merkür'den sonraki en küçük gezegenidir. konum olarak dünya ve jüpiter'in arasında bir yörünge izler. güneş'e ortalama uzaklığı 1.52 au(228 milyon km)'tir. marsta bir günün uzunluğu 24 saat 37 dakikadır. ekvator çapı 6794 km (dünya'nın neredeyse yarısı kadar) uzunluğundadır. kütlesi ise dünya'nın onda biri kadardır. phobos ve deimos adlı iki küçük uydusu vardır. bu uyduların çapı birkaç kilometredir. mars'ın yüzeyi oksitlenme nedeniyle kırmızı gözükür. atmosferinin neredeyse tamamı karbondioksitten oluşmuştur ve ozon gibi koruyucu bir tabakası yoktur.

mars'ın güneş sistemi rekorları

mars çok büyük kanyon ve volkanlara ev sahipliği yapar. güneş sisteminin en büyük dağı olympus mons, mars'ın batı tarafındadır. bu dağ 27 km uzunluğunda, tabanıysa 550 km genişliğindedir. yani uzunluk olarak dünyanın en yüksek dağı everest'in 3 katından biraz daha büyüktür. mars'ın bir diğer güneş sistemi rekoru en büyük kanyon olan valles marineris'tir. bu kanyon uzunluk olarak yaklaşık 3800 km, en geniş yeri 600 km, en derin yeri ise 7 km'dir.

seferler

mars'a olan ilk yakın bakışımızı 1965'te mariner 4 mars civarında uçarak gerçekleştirdi. bu uçuştan önce marsa'ta su kanalları ve hatta bir medeniyet bile olduğuna inanan birçok insan vardı. ancak mariner 4 hiçbirine rastlamadı. tek bulduğu kraterlerle dolu kırmızı bir yeryüzüydü.

11 yıl sonra abd, viking 1 ve viking 2 adlı iki araç indirmeyi başardı. mars'a olan ilk başarılı inişti bu. araçlar mars'ın yüzeyini resmetti ve toprak analizleri yaptı. yapılan analizlerde hiçbir yaşam formuna rastlanmadı.

1997 eylül ayında mars'ın yörüngesine girennasa 'nın mars global surveyor adlı aracı çok başarılı keşifler gerçekleştirdi. uzay aracı, kızıl gezegen'in o zamana kadar göremediğimiz ayrıntılarını resmetmiştir. araç 2007 yılına kadar görevini sürdürmüştür. aracın çektiği resimlere bu adresten ulaşabilirsiniz: http://mars.jpl.nasa.gov/mgs/msss/camera/images/

aynı yılın amerikan bağımsızlık günü(4 temmuz) 'nde yine nasa'nın mars pathfinder isimli aracı mars'a iniş yaptı. mars pathfinder, sojourner isimli bira kasası büyüklüğünde, dünya'dan uzaktan kumandayla çalıştırılan bir keşif aracı da bıraktı. mars pathfinder yaklaşık üç ay boyunca iletişim kaybedilene kadar veri göndermeye devam etti. bu görevin resimleri: http://mars.jpl.nasa.gov/MPF/ops/prm-thmb1.html

2003'de european space agency, mars express adlı ilk görevini fırlattı. sonda 2003 aralık ayında mars yörüngesine ulaştı ve yörüngeye beagle 2 isimli bir gezgin bıraktı. ne yazık ki beagle 2 kayboldu. mars express'in 2005 yılında, elysium planitia adlı volkanik bölgede çektiği bir fotoğrafta külle kaplı buz kütlesine benzer bir şeyle karşılaşıldı. kütlenin yaklaşık kuzey denizi büyüklüğünde olduğu düşünülüyor. esa'nın bu göreve dair güzel resim galerisi: http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Mars_Express/Mars_Express_image_browser

1960'tan günümüze kadar abd, avrupa, japonya ve rusya tarafından mars'a onlarca uydu, insansız uzay aracı ve sonda gibi araçlar gönderildi. bu görevler mars'a karşı olan fantastik roman havasındaki görüşümüzü değiştirdi. yazımı gelecek görevler için çalışan bilim insanlarına saygı ve sevgiler diyerek noktalıyorum.

http://mars.jpl.nasa.gov/msl/multimedia/images/