geçmişten günümüze iran coğrafyasında med, pers, ahameniş, selevkos, part, sasani, emevi, abbasi, tahiri, samani, selçuklu, herzemşah, moğol, timur, safevi, afşar, zend, kaçar, pehlevi ve günümüzdeki iran islam cuhmuriyeti kurulmuştur. bunun sonucu olarak zengin kültürel yapı ve siyasi tarih oluşmuştur. bu yapıyı okuyup derinliklerine indikçe aldığınız zevk kat kat artıyor. iran tarihini merak edip okumak isteyen kişilere elimden geldiğince aşağıda hazırlamış olduğum kitap listesi ile yardımcı olmak istedim. sizden de kitap önerilerini beklemekteyim.


--siyasi tarih--

- ortadoğu(iki bin yıllık ortadoğu tarihi) - bernard lewis

iran tarihinin bütünlüğünü anlayabilmek için ortadoğu coğrafyasının temel taşlarını öğrenmeliyiz. bana göre de bu bilgileri bernard lewis kitabında çok güzel hamanlamıştır. önemle tavsiye edilir.

-iran tarihi (pers imparatorluğundan günümüze) - gene r. garthwaıte

isminden de anladığımız gibi iran tarihini geçmişten günümüze derli toplu bir şekilde ele almıştır. bu kadar uzun süreci belli başlı notlarını göstererek anlatmış olsa da iranın tarihinin genel yapısını görebiliyoruz.

-safevi devletinin kuruluşu ve gelişmesinde anadolu türklerinin rolü - prof. dr. faruk sümer

iran coğafyasında kurulan kurucuları türk boylarından oluşan safevi devletinin ne şekilde kurulduğuna dair başvuru eserlerinden biridir. dönemde hangi türk oymakları iran coğrafyasında etkili olmuştur cevabını net şekilde öğrenebileceğiniz kitaptır.

-iranda sömürgecilik mücadelesi ve kaçar hanedanlığı(1795-1925)- doç. dr. yılmaz karadeniz

ülkemizde iran tarihi ve özellikler kaçar hanedanlığı üzerine yoğun şekilde araştırmalar yapan yılmaz karadenizin bu eseri kıymetli olduğunu düşünmekteyim. yazmış olduğu aralığı detaylı şekilde belgelere dayalı anlatmaktadır.

iran tarihi(1700-1925) - doç. dr. yılmaz karadeniz

safevi devleti ve sonrasında kurulan afşar, zend ve kaçar hanedanlıkları hakkında detaylı bilgi edinebileceğiniz kitaptır. iran tarihine merağı olanların kütüphanesinde olması gereken eserlerdendir.

iranın son iki yüzyıllık tarihi - mohammad-reza djalili / thierry kellner

iran tarihini kaçarlar döneminden başlatarak günümüze kadar getirmektedir. özellikle iran islam cumhuriyeti kuruluşundan sonraki dönemi güzel anlatmıştır. okumak için idealdir.

- son kızılbaş şah ismail - prof. dr. tufan gündüz

ülkemizde safevi ve türkmen aşiretleri üzerinde önemli araştırmalar yapan tufan gündüz şah ismaili ve dönemini kaliteli bir şekilde kitaba dökmüştür. anlatılan dönem için okunması gereken kitaplardandır.


--yakın dönem iran siyasi tarihi--

-modern iran tarihi - ervand abrahamıan

son yüz yılda iranın geçirdiği değişimi günümüze etkilerini açık şekilde anlamamızı sağlayan kitaplardandır. günümüz iranını merak edenlerin göz gezdirmesini tavsiye ederim.

iran ve ortadoğu- dr. ünal gündoğan

günümüze yaklaşırken ortadoğu coğrafyasında iranın rolünün ne olduğu ve bölgenin karmaşık düzenini gözler önüne seren eserlerdendir.

iran(tarihin kavşağında açık hedef) - sercan zorbozan

sercan zorbozan editörlüğü altında yakın dönem iran tarihi hakkında birçok araştırmacının yazdığı makalelerin toplandığı kitaptır. farklı araştırmacılardan güzel bilgiler edineceğinizi düşünüyorum.


--iran kültür tarihi--

-iran türklüğü(joekültürel boyut) - dr. yaşar kalafat

iran coğrafyasında türk halklarını kültürel yönden inceleyen güzel bir kitaptır.

-iran inkilabı ve azatlık hareketleri - hüseyin baykara

basımı eski kitaplarından olduğundan bulunması zor olabilir ancak iran inkılabının başlangıcı 19 yüzyıl da halkın ona verdiği tepkiyi ve dış ülklerin etkilerini anlamamızı sağlamaktadır.

-iranda devrim - ayşegül dora güney

20. yüzyıl içerisinde yaşamış olduğu devrimi gözler önüne seren eserlerden biridir.

-iran(ketlenmiş halk) - hamid dabashi

iran devriminin kültürel eğilimlerini günümüz iranına kadar anlatan kaliteli kitaplardandır. iran halkı için devrim neydi cevabını bulabilirsiniz.


--iran tarihi hatıratlar--

-payitahtın son yıllarında bir sefir - han melik sasani

osmanlının son döneminde istanbulda görev yapan iranlı bir diplomatın gözlemlerini yazıya döktüğü kitaptır. okurken kendim çok zevk aldığımı söyleyebilirim. çünkü osmanlının son dönemini osmanlı olmayan birinin gözünden izlemek farklı bir tat almanızı sağlıyor.

-şahın ülkesinde(rus çarı 1. petronun iran elçisi artemiy volinskiyin kafkasya raporu) - okan yeşilot

bu kez bir rus elçisinin iranda görev yaptığı dönemi çıplak şekilde görmemizi sağlıyor. kafkasya ve iran ile ilgili raporda sunulan bilgiler okunması gereken düzeydedir.

-tahran 1943(yeni bir dünyaya doğru) - valentin berojkov

ikinci dünya savaşında sscb, abd ve ingiltere tahranda yapmış olduğu konferansta stalin'in tercümanı olan valentin berojkovun da bulunmuştur. o konferansla ilgili bilgileri aktardığı kitabı okumadan geçmeyin derim.


--osmanlı - iran siyasi ilişkileri

önemli bir işim çıktığından bu alanı şimdilik dolduramıyorum. tavsiye edeceğim 15 yakın kitap mevcuttur. gece onları da yazmış olurum.

şimdiden herkese iyi okumalar..