açılın, sahibi geldi(*:swh)

duygu ve düşüncelerimizi karşımızdakine aktarırken kurduğumuz cümlelerin açık ve anlaşılır olması, gereksiz unsurlar taşımaması, çelişkili anlatımlardan uzak olması ve dil bilgisi açısından doğru olması gerekir. cümlelerimiz bu özellikleri taşımadığında, anlatım bakımından bozuk olur; iletişim tam olarak gerçekleşmez.

anlatım bozuklukları anlamsal (anlama dayalı) ve yapısal (yapıya dayalı) bozukluklar olmak üzere iki temel başlıkta incelenir.

anlamsal (anlama dayalı) anlatım bozuklukları


1. gereksiz sözcük kullanılması

1.1. eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması

bari hiç olmazsa sen yanımızda kal.

1.2. anlamca birbirini kapsayan (içeren) sözcüklerin bir arada kullanılması

okula her gün iki kilometre yaya yürüyerek giderdi.

2. anlamca çelişen sözcüklerin kullanılması

tam üç yıla yakın bir zaman insanlık dramı yaşandı burada.

3. sözcüğün yanlış anlamda kullanılması

türkiye’de birçok göl kuraklık tehlikesi yaşıyor.

4. sözcüğün yanlış yerde kullanılması

çok sınıfta duran öğrencilerin elbette canı sıkılır.

5. deyimin yanlış anlamda kullanılması

onun bize yaptığı iyiliklere hep göz yumduk.

6. anlam belirsizliği

kardeşini okulda göremedim.
gazeteci bayanın sözlerini dikkatle dinledi.

7. mantık ve sıralama yanlışlığı (hatası)

bırak patates doğramayı, yemek bile yapamaz o.


yapısal (yapıya dayalı) anlatım bozuklukları

1. özne-yüklem uyumsuzluğu

1.1. kişi bakımından uyumsuzluk

ben ve ayhan buraya daha önce gelmişti

1.2. tekillik-çoğulluk bakımından uyumsuzluk

ağaçlar çiçek açmışlar.

1.3. özne eksikliği bakımından uyumsuzluk

herkes ondan nefret ediyor, onun yüzünü bile görmek istemiyordu.

2. eklerle ilgili yanlışlar

biz okumasını sevmeyen bir milletiz

3. öge eksikliği

ben öğretmenime inanır ve severim

4. yüklem eksikliği

iyi biri olduğundan dün de, bugün de kuşkuya düşmüyorum

5. tamlama yanlışları

özel ve kamu kuruluşları iki gün tatil edildi

6. bağlaç yanlışları

ahmet bey oğlunu çok seviyor fakat bir dediğini iki etmiyordu