bu halk cahilmiş, bu halk ahlaksızmış... bu nasıl bir psikolojik rahatsızlık, nasıl bir aşağılanmışlık duygusu. bu halk sadece dinleri farklı diye soykırım yapacak kadar ahlaksız ise; ermenilerin, rumların, süryanilerin, yahudilerin, bulgarların, sırpların, macarların ve daha nicelerinin uzun osmanlı asırları boyunca niçin soykırıma tabi tutulmadığını açıklasın.

oturup klavye başında olmuştur, olmamıştır diye tartışmak kolay. ermenilerin ruslarla işbirliği açıktır, osmanlı ordularını arkadan vurdukları, ruslara yardım ve yataklık ettikleri, türk ve kürt köylerine baskın yaptıkları gayet sabittir. bunun üzerine türkler ve kürtler de ermenilere baskınlar vermişdir. ittihat ve terakki hükümetinin tehciri planlı ve organize bir şekilde icra edemediğinden dolayı bir çok ermeni yollarda ölmüştür.

sonuç itibariyle karşılıklı katliamlar ve başarısız bir tehcir yönetimi vardır ancak bunlar tüm bu olayları soykırım yapmaz.

tehcir yönetiminin başarısız olmasına gelince; çanakkale'de askere erzağın, sarıkamış'da kışlık kıyafetin sağlanamadığı bir ortam da gerçekleştirilmek zorunda kaldı bu tehcir. yiyecek, ilaç, erzak yoktu da verilemedi tehcirdekilere.