proust modern burjuva bireyi anlatıyor diye çeşitli yaftalamaların yapıldığı kitap serisi. elbette insanlar ideolojilerine uygun kitaplar seçmek ister. ben de ayırt ederim okurken. ama proust modern insanın posasını çıkarır. gilles deleuze, "proust ve göstergeler" kitabında kayıp zamanın izinde'yi öyle bir çözümler ki, kitaptan bir şey anlamamışım tekrar okuyayım der insan. serideki marcel prototip gibidir. burjuva hayatla kurduğu ilişki, çevresindeki ilişkiler ağı, aidiyet hissini duyumsamak için illa burjuva zevklerimizin olmasına gerek yok.

otobiyografik olduğu varsayılan romanda marcel arayıştadır. bu madlenle çıkılan bir nostalji arayışı değil, gerçeklik arayışıdır. geçmişe özlem, aile saplantısı, cinsellik gibi pek çok konuya tamamen farklı kültürlerde yetişen insanlar gibi yaklaşır. şimdinin ruhunu özümsemekten kaçınarak takılıp kalır. bu gibi duygu durumları için illa fransız elitinde yetişmek gerekmiyor. herkes kendinden bir şeyler bulur. "proust'un paltosu" kitabında dendiği gibi proust edebi bir saplantıdır. ya çok sevilir ya nefret edilir. sevmek için şans tanımak gerekiyor.